Release from the Law
(Galatians 3:15-25)

1Ἢ (Or) ἀγνοεῖτε (are you ignorant), ἀδελφοί (brothers)— γινώσκουσιν (to those knowing) γὰρ (for) νόμον (law) λαλῶ (I speak)— ὅτι (that) ὁ (the) νόμος (law) κυριεύει (rules over) τοῦ (the) ἀνθρώπου (man) ἐφ’ (for) ὅσον (as long as) χρόνον (the time) ζῇ (he is alive)? 2ἡ (The) γὰρ (for) ὕπανδρος (married) γυνὴ (woman), τῷ (to the) ζῶντι (living) ἀνδρὶ (husband) δέδεται (is bound) νόμῳ (by law); ἐὰν (if) δὲ (however) ἀποθάνῃ (should die) ὁ (the) ἀνήρ (husband), κατήργηται (she is cleared) ἀπὸ (from) τοῦ (the) νόμου (law) τοῦ (of the) ἀνδρός (husband). 3ἄρα (Then) οὖν (therefore), ζῶντος (being alive) τοῦ (the) ἀνδρὸς (husband), μοιχαλὶς (an adulteress) χρηματίσει (she will be called) ἐὰν (if) γένηται (she is) ἀνδρὶ (to man) ἑτέρῳ (another); ἐὰν (if) δὲ (however) ἀποθάνῃ (should die) ὁ (the) ἀνήρ (husband), ἐλευθέρα (free) ἐστὶν (she is) ἀπὸ (from) τοῦ (the) νόμου (law), τοῦ (so as for) μὴ (not) εἶναι (to be) αὐτὴν (her) μοιχαλίδα (an adulteress), γενομένην (having been) ἀνδρὶ (to man) ἑτέρῳ (another).

4Ὥστε (Likewise), ἀδελφοί (brothers) μου (of me), καὶ (also) ὑμεῖς (you) ἐθανατώθητε (have been put to death) τῷ (to the) νόμῳ (law) διὰ (through) τοῦ (the) σώματος (body) τοῦ (-) Χριστοῦ (of Christ), εἰς (for) τὸ (-) γενέσθαι (to belong) ὑμᾶς (you) ἑτέρῳ (to another), τῷ (to the One) ἐκ (out from) νεκρῶν (the dead) ἐγερθέντι (having been raised), ἵνα (so that) καρποφορήσωμεν (we should bear fruit) τῷ (-) Θεῷ (to God). 5ὅτε (While) γὰρ (for) ἦμεν (we were) ἐν (in) τῇ (the) σαρκί (flesh), τὰ (the) παθήματα (passions) τῶν (-) ἁμαρτιῶν (of sins) τὰ (that were) διὰ (through) τοῦ (the) νόμου (law) ἐνηργεῖτο (were at work) ἐν (in) τοῖς (the) μέλεσιν (members) ἡμῶν (of us), εἰς (to) τὸ (the) καρποφορῆσαι (bringing forth of fruit) τῷ (-) θανάτῳ (to death). 6νυνὶ (Now) δὲ (however) κατηργήθημεν (we have been released) ἀπὸ (from) τοῦ (the) νόμου (law), ἀποθανόντες (having died) ἐν (to) ᾧ (that which) κατειχόμεθα (we were bound), ὥστε (in order for) δουλεύειν (to serve) ἡμᾶς (us) ἐν (in) καινότητι (newness) πνεύματος (of the Spirit), καὶ (and) οὐ (not) παλαιότητι (in oldness) γράμματος (of the letter).

God's Law is Holy

7Τί (What) οὖν (then) ἐροῦμεν (shall we say)? ὁ (Is the) νόμος (law) ἁμαρτία (sin)? μὴ (Never) γένοιτο (may it be)! ἀλλὰ (But) τὴν (-) ἁμαρτίαν (sin) οὐκ (not) ἔγνων (I have known), εἰ (if) μὴ (not) διὰ (by) νόμου (law); τήν (-) τε (then) γὰρ (for) ἐπιθυμίαν (covetousness), οὐκ (not) ᾔδειν (I had been conscious of), εἰ (if) μὴ (not) ὁ (the) νόμος (law) ἔλεγεν (had said), “Οὐκ (Not) ἐπιθυμήσεις (you shall covet).”a 8ἀφορμὴν (An occasion) δὲ (however) λαβοῦσα (having taken) ἡ (-) ἁμαρτία (sin) διὰ (by) τῆς (the) ἐντολῆς (commandment), κατειργάσατο (it produced) ἐν (in) ἐμοὶ (me) πᾶσαν (all) ἐπιθυμίαν (covetousness); χωρὶς (apart from) γὰρ (for) νόμου (the Law), ἁμαρτία (sin) νεκρά (is dead).

9Ἐγὼ (I) δὲ (however) ἔζων (was alive) χωρὶς (apart from) νόμου (law) ποτέ (once); ἐλθούσης (having come) δὲ (however) τῆς (the) ἐντολῆς (commandment), ἡ (the) ἁμαρτία (sin) ἀνέζησεν (revived); ἐγὼ (I) δὲ (then) ἀπέθανον (died). 10καὶ (And) εὑρέθη (proved to be) μοι (me) ἡ (the) ἐντολὴ (commandment) ἡ (that was) εἰς (to) ζωὴν (life), αὕτη (this) εἰς (to) θάνατον (death). 11ἡ (The) γὰρ (for) ἁμαρτία (sin), ἀφορμὴν (an occasion) λαβοῦσα (having taken) διὰ (by) τῆς (the) ἐντολῆς (commandment), ἐξηπάτησέν (deceived) με (me), καὶ (and) δι’ (by) αὐτῆς (it) ἀπέκτεινεν (put me to death).

12Ὥστε (So) ὁ (-) μὲν (indeed) νόμος (the law is) ἅγιος (holy), καὶ (and) ἡ (the) ἐντολὴ (commandment is) ἁγία (holy) καὶ (and) δικαία (righteous) καὶ (and) ἀγαθή (good).

Struggling with Sin

13Τὸ (That which) οὖν (then) ἀγαθὸν (is good), ἐμοὶ (to me) ἐγένετο (has become) θάνατος (death)? μὴ (Never) γένοιτο (may it be)! ἀλλὰ (But) ἡ (-) ἁμαρτία (sin), ἵνα (in order that) φανῇ (it might be shown to be) ἁμαρτία (sin), διὰ (through) τοῦ (that which is) ἀγαθοῦ (good) μοι (to me) κατεργαζομένη (is working out) θάνατον (death); ἵνα (so that) γένηται (might become) καθ’ (beyond) ὑπερβολὴν (excess) ἁμαρτωλὸς (sinful), ἡ (-) ἁμαρτία (sin) διὰ (through) τῆς (the) ἐντολῆς (commandment).

14Οἴδαμεν (We know) γὰρ (for) ὅτι (that) ὁ (the) νόμος (Law) πνευματικός (spiritual) ἐστιν (is); ἐγὼ (I) δὲ (however) σάρκινός (fleshly) εἰμι (am), πεπραμένος (having been sold) ὑπὸ (under) τὴν (-) ἁμαρτίαν (sin). 15ὃ (What) γὰρ (for) κατεργάζομαι (I do), οὐ (not) γινώσκω (I understand); οὐ (not) γὰρ (for) ὃ (what) θέλω (I want), τοῦτο (this) πράσσω (I do); ἀλλ’ (but) ὃ (what) μισῶ (I hate), τοῦτο (this) ποιῶ (I do). 16εἰ (If) δὲ (now) ὃ (that which) οὐ (not) θέλω (I do want), τοῦτο (this) ποιῶ (I do), σύμφημι (I consent) τῷ (to the) νόμῳ (law), ὅτι (that it is) καλός (good). 17νυνὶ (In that case) δὲ (now), οὐκέτι (no longer) ἐγὼ (I) κατεργάζομαι (am doing) αὐτὸ (it), ἀλλὰ (but) ἡ (the) οἰκοῦσα* (dwelling) ἐν (in) ἐμοὶ (me) ἁμαρτία (sin).

18Οἶδα (I know) γὰρ (for) ὅτι (that) οὐκ (nothing) οἰκεῖ (there dwells) ἐν (in) ἐμοί (me), τοῦτ’ (that) ἔστιν (is) ἐν (in) τῇ (the) σαρκί (flesh) μου (of me), ἀγαθόν (good); τὸ (-) γὰρ (for) θέλειν (to will) παράκειταί (is present with) μοι (me), τὸ (-) δὲ (but) κατεργάζεσθαι (to do) τὸ (the) καλὸν (good), οὔ (not). 19οὐ (Not) γὰρ (for) ὃ (that) θέλω (I desire) ποιῶ (I do) ἀγαθόν (good), ἀλλὰ (but) ὃ (that) οὐ (not) θέλω (I do want) κακὸν (evil), τοῦτο (this) πράσσω (I practice). 20εἰ (If) δὲ (now) ὃ (what) οὐ (not) θέλω (I do want), ἐγὼ (I) τοῦτο (this) ποιῶ (do), οὐκέτι (it is no longer) ἐγὼ (I) κατεργάζομαι (who do) αὐτὸ (it), ἀλλὰ (but) ἡ (-) οἰκοῦσα (dwelling) ἐν (in) ἐμοὶ (me) ἁμαρτία (sin).

21Εὑρίσκω (I find) ἄρα (so) τὸν (the) νόμον (principle), τῷ (that) θέλοντι (desiring) ἐμοὶ (me) ποιεῖν (to do) τὸ (-) καλὸν (good), ὅτι (that) ἐμοὶ (me) τὸ (-) κακὸν (evil) παράκειται (is present with). 22συνήδομαι (I delight) γὰρ (for) τῷ (in the) νόμῳ (law) τοῦ (-) Θεοῦ (of God), κατὰ (according to) τὸν (the) ἔσω (inward) ἄνθρωπον (man); 23βλέπω (I see) δὲ (however) ἕτερον (another) νόμον (law) ἐν (in) τοῖς (the) μέλεσίν (members) μου (of me), ἀντιστρατευόμενον (warring against) τῷ (the) νόμῳ (law) τοῦ (of the) νοός (mind) μου (of me), καὶ (and) αἰχμαλωτίζοντά (making captive) με (me) ἐν (to) τῷ (the) νόμῳ (law) τῆς (-) ἁμαρτίας (of sin), τῷ (-) ὄντι (being) ἐν (in) τοῖς (the) μέλεσίν (members) μου (of me). 24Ταλαίπωρος (O wretched) ἐγὼ (I am) ἄνθρωπος (man)! τίς (Who) με (me) ῥύσεται (will deliver) ἐκ (out of) τοῦ (the) σώματος (body) τοῦ (-) θανάτου (of death) τούτου (this)? 25χάρις (Thanks be) [δὲ] (then) τῷ (to) Θεῷ (God), διὰ (through) Ἰησοῦ (Jesus) Χριστοῦ (Christ) τοῦ (the) Κυρίου (Lord) ἡμῶν (of us)!

Ἄρα (Then) οὖν (so), αὐτὸς (myself) ἐγὼ (I) τῷ (with the) μὲν (indeed) νοῒ (mind) δουλεύω (serve) νόμῳ (law) Θεοῦ (God’s), τῇ (-) δὲ (but with) σαρκὶ (the flesh) νόμῳ (the law) ἁμαρτίας (of sin).