Jesus Sends Out the Disciples

1Μετὰ (After) δὲ (now) ταῦτα (these things), ἀνέδειξεν (appointed) ὁ (the) Κύριος (Lord) ‹καὶ› (also) ἑτέρους (others) ἑβδομήκοντα (seventy) ‹δύο› (two)a καὶ (and) ἀπέστειλεν (sent) αὐτοὺς (them) ἀνὰ (in) δύο (two by) ‹δύο› (two) πρὸ (before) προσώπου (the face) αὐτοῦ (of Himself) εἰς (into) πᾶσαν (every) πόλιν (city) καὶ (and) τόπον (place) οὗ (where) ἤμελλεν (was about) αὐτὸς (He Himself) ἔρχεσθαι (to go). 2ἔλεγεν (He was saying) δὲ (then) πρὸς (to) αὐτούς (them), “Ὁ (The) μὲν (indeed) θερισμὸς (harvest is) πολύς (plentiful), οἱ (-) δὲ (but) ἐργάται (the workmen) ὀλίγοι (are few). δεήθητε (Pray earnestly to) οὖν (therefore) τοῦ (the) Κυρίου (Lord) τοῦ (of the) θερισμοῦ (harvest), ὅπως (that) ἐργάτας (workmen) ἐκβάλῃ (He may send out) εἰς (into) τὸν (the) θερισμὸν (harvest) αὐτοῦ (of Him).

3Ὑπάγετε (Go); ἰδοὺ (behold), ἀποστέλλω (I send forth) ὑμᾶς (you) ὡς (as) ἄρνας (lambs) ἐν (in) μέσῳ (the midst) λύκων (of wolves). 4μὴ (Neither) βαστάζετε (carry) βαλλάντιον (purse), μὴ (nor) πήραν (bag), μὴ (nor) ὑποδήματα (sandals); καὶ (and) μηδένα (no one) κατὰ (on) τὴν (the) ὁδὸν (road) ἀσπάσησθε (greet).

5Εἰς (Into) ἣν (whatever) δ’ (now) ἂν (-) εἰσέλθητε (you might enter) οἰκίαν (house), πρῶτον (first) λέγετε (say) ‘Εἰρήνη (Peace) τῷ (to the) οἴκῳ (house) τούτῳ (this).’ 6καὶ (And) ἐὰν (if) ἐκεῖ (there) ⇔ ᾖ (is) υἱὸς (a son) εἰρήνης (of peace), ἐπαναπαήσεται (will rest) ἐπ’ (upon) αὐτὸν (him) ἡ (the) εἰρήνη (peace) ὑμῶν (of you); εἰ (if) δὲ (however) μή¦γε (not so), ἐφ’ (to) ὑμᾶς (you) ἀνακάμψει (it will return). 7ἐν (In) αὐτῇ (the same) δὲ (now) τῇ (-) οἰκίᾳ (house) μένετε (remain), ἐσθίοντες* (eating) καὶ (and) πίνοντες (drinking) τὰ (the things supplied) παρ’ (by) αὐτῶν (them); ἄξιος (worthy is) γὰρ (for) ὁ (the) ἐργάτης (workman) τοῦ (of the) μισθοῦ (wages) αὐτοῦ (of him).b μὴ (Not) μεταβαίνετε (move) ἐξ (from) οἰκίας (house) εἰς (to) οἰκίαν (house).

8Καὶ (And) εἰς (into) ἣν (whatever) ἂν (-) πόλιν (city) εἰσέρχησθε (you might enter), καὶ (and) δέχωνται (they receive) ὑμᾶς (you), ἐσθίετε (eat) τὰ (the things) παρατιθέμενα (set before) ὑμῖν (you). 9καὶ (And) θεραπεύετε (heal) τοὺς (-) ἐν (in) αὐτῇ (it) ἀσθενεῖς (the sick), καὶ (and) λέγετε (say) αὐτοῖς (to them), ‘Ἤγγικεν (Has drawn near) ἐφ’ (to) ὑμᾶς (you) ἡ (the) βασιλεία (kingdom) τοῦ (-) Θεοῦ (of God).’

10Εἰς (Into) ἣν (whatever) δ’ (now) ἂν (-) πόλιν (city) εἰσέλθητε (you might enter), καὶ (and) μὴ (not) δέχωνται (they receive) ὑμᾶς (you), ἐξελθόντες (having gone out) εἰς (into) τὰς (the) πλατείας (streets) αὐτῆς (of it), εἴπατε (say), 11‘Καὶ (Even) τὸν (the) κονιορτὸν (dust) τὸν (-) κολληθέντα (having clung) ἡμῖν (to us) ἐκ (out of) τῆς (the) πόλεως (city) ὑμῶν (of you) εἰς (to) τοὺς (the) πόδας (feet), ἀπομασσόμεθα (we wipe off) ὑμῖν (against you); πλὴν (yet) τοῦτο (this) γινώσκετε (know), ὅτι (that) ἤγγικεν (has drawn near) ἡ (the) βασιλεία (kingdom) τοῦ (-) Θεοῦ (of God).’ 12λέγω (I say) ὑμῖν (to you) ὅτι (that) Σοδόμοις (for Sodom) ἐν (in) τῇ (the) ἡμέρᾳ (day) ἐκείνῃ (that), ἀνεκτότερον (more tolerable) ἔσται (it will be) ἢ (than) τῇ (the) πόλει (city) ἐκείνῃ (for that).

Woe to the Unrepentant
(Matthew 11:20-24)

13Οὐαί (Woe) σοι (to you), Χοραζίν (Chorazin)! οὐαί (Woe) σοι (to you), Βηθσαϊδά (Bethsaida)! ὅτι (For) εἰ (if) ἐν (in) Τύρῳ (Tyre) καὶ (and) Σιδῶνι (Sidon) ἐγενήθησαν (had taken place) αἱ (the) δυνάμεις (miracles) αἱ (-) γενόμεναι (having taken place) ἐν (in) ὑμῖν (you), πάλαι (long ago) ἂν (-) ἐν (in) σάκκῳ (sackcloth) καὶ (and) σποδῷ (ashes) καθήμενοι (sitting), μετενόησαν (they would have repented). 14πλὴν (But) Τύρῳ (for Tyre) καὶ (and) Σιδῶνι (Sidon), ἀνεκτότερον (more tolerable) ἔσται (will it be) ἐν (in) τῇ (the) κρίσει (judgment) ἢ (than) ὑμῖν (for you). 15καὶ (And) σύ (you), Καφαρναούμ (Capernaum), μὴ (not) ἕως (to) οὐρανοῦ (heaven) ὑψωθήσῃ (will you be lifted up); ἕως (to) τοῦ (-) ᾅδου (Hades) καταβήσῃ (you will be brought down).

16Ὁ (The one) ἀκούων (hearing) ὑμῶν (you), ἐμοῦ (Me) ἀκούει (hears); καὶ (and) ὁ (the one) ἀθετῶν (rejecting) ὑμᾶς (you), ἐμὲ (Me) ἀθετεῖ (rejects); ὁ (the one) δὲ (now) ἐμὲ (Me) ἀθετῶν (rejecting), ἀθετεῖ (rejects) τὸν (the One) ἀποστείλαντά (having sent) με (Me).”

The Joyful Return

17Ὑπέστρεψαν (Returned) δὲ (then) οἱ (the) ἑβδομήκοντα (seventy) ‹δύο› (two) μετὰ (with) χαρᾶς (joy), λέγοντες (saying), “Κύριε (Lord), καὶ (even) τὰ (the) δαιμόνια (demons) ὑποτάσσεται (are subject) ἡμῖν (to us) ἐν (through) τῷ (the) ὀνόματί (name) σου (of You).”

18Εἶπεν (He said) δὲ (then) αὐτοῖς (to them), “Ἐθεώρουν (I beheld) τὸν (-) Σατανᾶν (Satan) ὡς (as) ἀστραπὴν (lightning) ἐκ (out of) τοῦ (the) οὐρανοῦ (heaven) πεσόντα (having fallen). 19ἰδοὺ (Behold), δέδωκα (I give) ὑμῖν (you) τὴν (the) ἐξουσίαν (authority) τοῦ (-) πατεῖν (to tread) ἐπάνω (upon) ὄφεων (serpents) καὶ (and) σκορπίων (scorpions), καὶ (and) ἐπὶ (upon) πᾶσαν (all) τὴν (the) δύναμιν (power) τοῦ (of the) ἐχθροῦ (enemy), καὶ (and) οὐδὲν (nothing) ὑμᾶς (you) οὐ (no) μὴ (not) ἀδικήσῃ* (will injure). 20πλὴν (Yet) ἐν (in) τούτῳ (this) μὴ (not) χαίρετε (rejoice), ὅτι (that) τὰ (the) πνεύματα (spirits) ὑμῖν (to you) ὑποτάσσεται (are subjected); χαίρετε (rejoice) δὲ (however) ὅτι (that) τὰ (the) ὀνόματα (names) ὑμῶν (of you) ἐνγέγραπται (are written) ἐν (in) τοῖς (the) οὐρανοῖς (heavens).”

Jesus' Prayer of Thanksgiving
(Matthew 11:25-30)

21Ἐν (In) αὐτῇ (the same) τῇ (-) ὥρᾳ (hour), ἠγαλλιάσατο (He rejoiced) [ἐν] (in) τῷ (the) Πνεύματι (Spirit) τῷ (-) Ἁγίῳ (Holy) καὶ (and) εἶπεν (said), “Ἐξομολογοῦμαί (I fully consent) σοι (to You), Πάτερ (Father), Κύριε (Lord) τοῦ (of the) οὐρανοῦ (heaven) καὶ (and) τῆς (of the) γῆς (earth), ὅτι (that) ἀπέκρυψας (You have hidden) ταῦτα (these things) ἀπὸ (from) σοφῶν (wise) καὶ (and) συνετῶν (intelligent), καὶ (and) ἀπεκάλυψας (have revealed) αὐτὰ (them) νηπίοις (to little children); ναί (yes), ὁ (-) Πατήρ (Father), ὅτι (for) οὕτως (thus) εὐδοκία (well-pleasing) ἐγένετο (was it) ἔμπροσθέν (before) σου (You).

22Πάντα (All things) μοι (to Me) παρεδόθη (have been delivered) ὑπὸ (by) τοῦ (the) Πατρός (Father) μου (of Me). καὶ (And) οὐδεὶς (no one) γινώσκει (knows) τίς (who) ἐστιν (is) ὁ (the) Υἱὸς (Son), εἰ (if) μὴ (not) ὁ (the) Πατήρ (Father); καὶ (and) τίς (who) ἐστιν (is) ὁ (the) Πατὴρ (Father), εἰ (if) μὴ (not) ὁ (the) Υἱὸς (Son), καὶ (and) ᾧ (to whom) ἐὰν (if) βούληται (might resolve) ὁ (the) Υἱὸς (Son) ἀποκαλύψαι (to reveal Him).”

23Καὶ (And) στραφεὶς (having turned) πρὸς (to) τοὺς (the) μαθητὰς (disciples) κατ’ (in) ἰδίαν (private), εἶπεν (He said), “Μακάριοι (Blessed are) οἱ (the) ὀφθαλμοὶ (eyes) οἱ (-) βλέποντες (seeing) ἃ (what) βλέπετε (you see)! 24λέγω (I say) γὰρ (for) ὑμῖν (to you) ὅτι (that) πολλοὶ (many) προφῆται (prophets) καὶ (and) βασιλεῖς (kings) ἠθέλησαν (desired) ἰδεῖν (to see) ἃ (what) ὑμεῖς (you) βλέπετε (see), καὶ (and) οὐκ (not) εἶδαν (saw); καὶ (and) ἀκοῦσαι (to hear) ἃ (what) ἀκούετε (you hear), καὶ (and) οὐκ (not) ἤκουσαν (heard).”

The Parable of the Good Samaritan

25Καὶ (And) ἰδοὺ (behold), νομικός (a lawyer) τις (certain) ἀνέστη (stood up), ἐκπειράζων (testing) αὐτὸν (Him), λέγων (saying), “Διδάσκαλε (Teacher), τί (what) ποιήσας (having done), ζωὴν (life) αἰώνιον (eternal) κληρονομήσω (will I inherit)?”

26Ὁ (-) δὲ (And) εἶπεν (He said) πρὸς (to) αὐτόν (him), “Ἐν (In) τῷ (the) νόμῳ (law) τί (what) γέγραπται (has been written)? πῶς (How) ἀναγινώσκεις (read you)?”

27Ὁ (-) δὲ (And) ἀποκριθεὶς (answering), εἶπεν (he said), “‘Ἀγαπήσεις (You shall love) Κύριον (the Lord) τὸν (the) Θεόν (God) σου (of you) ἐξ (with) ὅλης (all) τῆς (the) καρδίας (heart) σου (of you), καὶ (and) ἐν (with) ὅλῃ (all) τῇ (the) ψυχῇ (soul) σου (of you), καὶ (and) ἐν (with) ὅλῃ (all) τῇ (the) ἰσχύϊ (strength) σου (of you), καὶ (and) ἐν (with) ὅλῃ (all) τῇ (the) διανοίᾳ (mind) σου (of you)’c καὶ (and) ‘Τὸν (The) πλησίον (neighbor) σου (of you) ὡς (as) σεαυτόν (yourself).’d”

28Εἶπεν (He said) δὲ (then) αὐτῷ (to him), “Ὀρθῶς (Correctly) ἀπεκρίθης (you have answered). τοῦτο (This) ποίει (do), καὶ (and) ζήσῃ (you will live).”

29Ὁ (-) δὲ (But) θέλων (desiring) δικαιῶσαι (to justify) ἑαυτὸν (himself), εἶπεν (he said) πρὸς (to) τὸν (-) Ἰησοῦν (Jesus), “Καὶ (And) τίς (who) ἐστίν (is) μου (my) πλησίον (neighbor)?”

30Ὑπολαβὼν (Having taken it up), ‹δὲ› (then) ὁ (-) Ἰησοῦς (Jesus) εἶπεν (said), “Ἄνθρωπός (A man) τις (certain) κατέβαινεν (was going down) ἀπὸ (from) Ἰερουσαλὴμ (Jerusalem) εἰς (to) Ἰεριχὼ (Jericho), καὶ (and) λῃσταῖς (robbers) περιέπεσεν (fell among), οἳ (who) καὶ (both) ἐκδύσαντες (having stripped) αὐτὸν (him), καὶ (and) πληγὰς (wounds) ἐπιθέντες (having inflicted), ἀπῆλθον (went away), ἀφέντες (having left him) ἡμιθανῆ (half dead).

31Κατὰ (By) συγκυρίαν (chance) δὲ (now) ἱερεύς (a priest) τις (certain) κατέβαινεν (was going down) ἐν (on) τῇ (the) ὁδῷ (road) ἐκείνῃ (that), καὶ (and) ἰδὼν (having seen) αὐτὸν (him) ἀντιπαρῆλθεν (he passed by on the opposite side).

32Ὁμοίως (Likewise) δὲ (now) καὶ (also) Λευίτης (a Levite) [γενόμενος] (having come) κατὰ (to) τὸν (the) τόπον (spot), ἐλθὼν (having come) καὶ (and) ἰδὼν (having seen him), ἀντιπαρῆλθεν (passed by on the opposite side).

33Σαμαρίτης (A Samaritan) δέ (however), τις (one) ὁδεύων (journeying), ἦλθεν (came) κατ’ (to) αὐτὸν (him), καὶ (and) ἰδὼν (having seen) ἐσπλαγχνίσθη (was moved with compassion), 34καὶ (and) προσελθὼν (having approached), κατέδησεν (he bound up) τὰ (the) τραύματα (wounds) αὐτοῦ (of him), ἐπιχέων (pouring on) ἔλαιον (oil) καὶ (and) οἶνον (wine); ἐπιβιβάσας (having put) δὲ (then) αὐτὸν (him) ἐπὶ (on) τὸ (the) ἴδιον (own) κτῆνος (beast), ἤγαγεν (he brought) αὐτὸν (him) εἰς (to) πανδοχεῖον (an inn) καὶ (and) ἐπεμελήθη (took care) αὐτοῦ (of him).

35Καὶ (And) ἐπὶ (on) τὴν (the) αὔριον (next day), ἐκβαλὼν (having taken out) «δύο (two) δηνάρια» (denarii), ⇔ e ἔδωκεν (he gave them) τῷ (to the) πανδοχεῖ (innkeeper) καὶ (and) εἶπεν (said), ‘Ἐπιμελήθητι (Take care) αὐτοῦ (of him), καὶ (and) ὅ (whatever) τι (more) ἂν (-) προσδαπανήσῃς (you might expend), ἐγὼ (of me) ἐν (on) τῷ (-) ἐπανέρχεσθαί (returning), με (I) ἀποδώσω (will repay) σοι (you).’

36Τίς (Which) τούτων (of these) τῶν (-) τριῶν (three) πλησίον (a neighbor) δοκεῖ (seems) σοι (to you) γεγονέναι (to have been) τοῦ (of the one) ἐμπεσόντος (having fallen) εἰς (among) τοὺς (the) λῃστάς (robbers)?”

37Ὁ (-) δὲ (And) εἶπεν (he said), “Ὁ (The one) ποιήσας (having shown) τὸ (-) ἔλεος (compassion) μετ’ (toward) αὐτοῦ (him).”

Εἶπεν (Said) δὲ (then) αὐτῷ (to him) ὁ (-) Ἰησοῦς (Jesus), “Πορεύου (Go) καὶ (and) σὺ (you) ποίει (do) ὁμοίως (likewise).”

Martha and Mary

38Ἐν (In) δὲ (now) τῷ (the) πορεύεσθαι (proceeding) αὐτοὺς (of them), αὐτὸς (He) εἰσῆλθεν (entered) εἰς (into) κώμην (a village) τινά (certain); γυνὴ (a woman) δέ (now) τις (certain) ὀνόματι (named) Μάρθα (Martha) ὑπεδέξατο (received) αὐτὸν (Him) 〈εἰς (into) τὴν (the) οἰκίαν〉 (home). 39καὶ (And) τῇδε (she) ἦν (had) ἀδελφὴ (a sister) καλουμένη (called) Μαριάμ (Mary), ἣ (who) καὶ (also) παρακαθεσθεῖσα (having sat down) πρὸς (at) τοὺς (the) πόδας (feet) τοῦ (of the) Κυρίου (Lord), ἤκουεν (was listening to) τὸν (the) λόγον (word) αὐτοῦ (of Him). 40ἡ (-) δὲ (But) Μάρθα (Martha) περιεσπᾶτο (was distracted) περὶ (about) πολλὴν (much) διακονίαν (service); ἐπιστᾶσα (having come up) δὲ (now), εἶπεν (she said), “Κύριε (Lord), οὐ (not) μέλει (is it concerning) σοι (to You) ὅτι (that) ἡ (the) ἀδελφή (sister) μου (of me) μόνην (alone) με (me) κατέλειπεν (has left) διακονεῖν (to serve)? εἰπὲ* (Speak) οὖν (therefore) αὐτῇ (to her) ἵνα (that) μοι (me) συναντιλάβηται (she might help)!”

41Ἀποκριθεὶς (Answering) δὲ (now), εἶπεν (said) αὐτῇ (to her) ὁ (the) Κύριος (Lord), “Μάρθα (Martha), Μάρθα (Martha), μεριμνᾷς (you are anxious) καὶ (and) θορυβάζῃ (troubled) περὶ (about) πολλά (many things); 42ὀλίγων (one thing) δέ (however) ἐστιν (is) χρεία (necessary), ἢ (and) ἑνός (one thing) Μαριὰμ (Mary) γὰρ (for) τὴν (the) ἀγαθὴν (good) μερίδα (portion) ἐξελέξατο (has chosen), ἥτις (which) οὐκ (not) ἀφαιρεθήσεται (will be taken away from) αὐτῆς (her).”