Paul's Trial Before Festus

1Φῆστος (Festus) οὖν (therefore) ἐπιβὰς (having arrived in) τῇ (the) ἐπαρχείᾳ* (province), μετὰ (after) τρεῖς (three) ἡμέρας (days) ἀνέβη (he went up) εἰς (to) Ἱεροσόλυμα (Jerusalem) ἀπὸ (from) Καισαρείας (Caesarea). 2ἐνεφάνισάν (Made a presentation before) τε (then) αὐτῷ (him) οἱ (the) ἀρχιερεῖς (chief priests) καὶ (and) οἱ (the) πρῶτοι (chiefs) τῶν (of the) Ἰουδαίων (Jews), κατὰ (against) τοῦ (-) Παύλου (Paul), καὶ (and) παρεκάλουν (they were begging) αὐτὸν (him), 3αἰτούμενοι (asking) χάριν (a favor) κατ’ (against) αὐτοῦ (him), ὅπως (that) μεταπέμψηται (he would summon) αὐτὸν (him) εἰς (to) Ἰερουσαλήμ (Jerusalem), ἐνέδραν (an ambush) ποιοῦντες (forming) ἀνελεῖν (to kill) αὐτὸν (him) κατὰ (on) τὴν (the) ὁδόν (way).

4Ὁ (-) μὲν (Indeed) οὖν (therefore) Φῆστος (Festus) ἀπεκρίθη (answered that) τηρεῖσθαι (is to be kept) τὸν (-) Παῦλον (Paul) εἰς (in) Καισάρειαν (Caesarea); ἑαυτὸν (he himself) δὲ (now) μέλλειν (is about) ἐν (in) τάχει (quickness) ἐκπορεύεσθαι (to set out). 5“Οἱ (Those) οὖν (therefore) ἐν (among) ὑμῖν (you),” φησίν (he says), “Δυνατοὶ (those in power), συνκαταβάντες (having gone down too), εἴ (if) τί (anything) ἐστιν (there is) ἐν (in) τῷ (the) ἀνδρὶ (man) ἄτοπον (wrong), κατηγορείτωσαν (let them accuse) αὐτοῦ (him).”

6Διατρίψας (Having spent) δὲ (then) ἐν (with) αὐτοῖς (them) ἡμέρας (days) οὐ (not) πλείους (more than) ὀκτὼ (eight) ἢ (or) δέκα (ten), καταβὰς (having gone down) εἰς (to) Καισάρειαν (Caesarea), τῇ (on the) ἐπαύριον (next day) καθίσας (having sat) ἐπὶ (on) τοῦ (the) βήματος (judgment seat), ἐκέλευσεν (he commanded) τὸν (-) Παῦλον (Paul) ἀχθῆναι (to be brought). 7παραγενομένου (Having arrived) δὲ (then) αὐτοῦ (he), περιέστησαν (stood around) αὐτὸν (him) οἱ (the) ἀπὸ (from) Ἱεροσολύμων (Jerusalem) καταβεβηκότες (having come down) Ἰουδαῖοι (Jews), πολλὰ (many) καὶ (and) βαρέα (weighty) αἰτιώματα (charges) καταφέροντες (bringing), ἃ (which) οὐκ (not) ἴσχυον (they were able) ἀποδεῖξαι (to prove).

8Τοῦ (-) Παύλου (Paul) ἀπολογουμένου (made his defense) ὅτι (-): “Οὔτε (Neither) εἰς (against) τὸν (the) νόμον (law) τῶν (of the) Ἰουδαίων (Jews), οὔτε (nor) εἰς (against) τὸ (the) ἱερὸν (temple), οὔτε (nor) εἰς (against) Καίσαρά (Caesar), τι (in anything) ἥμαρτον (have I sinned).”

9Ὁ (-) Φῆστος (Festus) δὲ (however), θέλων (wishing) τοῖς (on the) Ἰουδαίοις (Jews) χάριν (a favor) καταθέσθαι (to lay), ἀποκριθεὶς (answering) τῷ (-) Παύλῳ (Paul), εἶπεν (said), “Θέλεις (Are you willing) εἰς (to) Ἱεροσόλυμα (Jerusalem) ἀναβὰς (having gone up), ἐκεῖ (there) περὶ (concerning) τούτων (these things) κριθῆναι (to be judged) ἐπ’ (before) ἐμοῦ (me)?”

The Appeal to Caesar

10Εἶπεν (Said) δὲ (then) ὁ (-) Παῦλος (Paul), “Ἑστὼς (Standing) ⇔ «ἐπὶ (before) τοῦ (the) βήματος (judgment seat) Καίσαρος» (of Caesar) εἰμι (I am), οὗ (where) με (me) δεῖ (it behooves) κρίνεσθαι (to be judged). Ἰουδαίους (To the Jews) οὐδὲν (nothing) ἠδίκησα* (I have done wrong), ὡς (as) καὶ (also) σὺ (you) κάλλιον (very well) ἐπιγινώσκεις (know). 11εἰ (If) μὲν (indeed) οὖν (therefore) ἀδικῶ (I do wrong), καὶ (and) ἄξιον (worthy) θανάτου (of death) πέπραχά (have done) τι (anything), οὐ (not) παραιτοῦμαι (I do refuse) τὸ (-) ἀποθανεῖν (to die). εἰ (If) δὲ (however) οὐδέν (nothing) ἐστιν (there is) ὧν (of which) οὗτοι (they) κατηγοροῦσίν (can accuse) μου (me), οὐδείς (no one) με (me) δύναται (can) αὐτοῖς (to them) χαρίσασθαι (give up). Καίσαρα (To Caesar) ἐπικαλοῦμαι (I appeal)!”

12Τότε (Then) ὁ (-) Φῆστος (Festus), συλλαλήσας* (having conferred) μετὰ (with) τοῦ (the) συμβουλίου (Council), ἀπεκρίθη (answered), “Καίσαρα (To Caesar) ἐπικέκλησαι (You have appealed); ἐπὶ (to) Καίσαρα (Caesar) πορεύσῃ (you will go)!”

Festus Consults King Agrippa

13Ἡμερῶν (Days) δὲ (now) διαγενομένων (having passed) τινῶν (some), Ἀγρίππας (Agrippa) ὁ (the) βασιλεὺς (king) καὶ (and) Βερνίκη (Bernice) κατήντησαν (came down) εἰς (to) Καισάρειαν (Caesarea), ἀσπασάμενοι (greeting) τὸν (-) Φῆστον (Festus). 14ὡς (As) δὲ (now) πλείους (many) ἡμέρας (days) διέτριβον (they stayed) ἐκεῖ (there), ὁ (-) Φῆστος (Festus), τῷ (the) βασιλεῖ (king) ἀνέθετο (laid before), τὰ (the things) κατὰ (relating to) τὸν (-) Παῦλον (Paul), λέγων (saying), “Ἀνήρ (A man) τίς (certain) ἐστιν (there is) καταλελειμμένος (left) ὑπὸ (by) Φήλικος (Felix) δέσμιος (as a prisoner), 15περὶ (concerning) οὗ (whom), γενομένου (having been) μου (my) εἰς (in) Ἱεροσόλυμα (Jerusalem), ἐνεφάνισαν (made a presentation) οἱ (the) ἀρχιερεῖς (chief priests) καὶ (and) οἱ (the) πρεσβύτεροι (elders) τῶν (of the) Ἰουδαίων (Jews), αἰτούμενοι (asking) κατ’ (against) αὐτοῦ (him) καταδίκην (judgment), 16πρὸς (to) οὓς (whom) ἀπεκρίθην (I answered) ὅτι (that) οὐκ (not) ἔστιν (it is) ἔθος (the custom) Ῥωμαίοις (with Romans) χαρίζεσθαί (to give up) τινα (any) ἄνθρωπον (man) πρὶν (before) ἢ (that) ὁ (the one) κατηγορούμενος (being accused) κατὰ (to) πρόσωπον (face) ἔχοι (may have it) τοὺς (the) κατηγόρους (accusers) τόπον (the opportunity), τε (and) ἀπολογίας (of defense) λάβοι (he may have) περὶ (concerning) τοῦ (the) ἐγκλήματος (accusation).

17Συνελθόντων (Having come together) οὖν (therefore) [αὐτῶν] (of them) ἐνθάδε (here), ἀναβολὴν (delay) μηδεμίαν (no) ποιησάμενος (having made), τῇ (the) ἑξῆς (next day) καθίσας (having sat) ἐπὶ (on) τοῦ (the) βήματος (judgment seat), ἐκέλευσα (I commanded) ἀχθῆναι (to be brought) τὸν (the) ἄνδρα (man), 18περὶ (concerning) οὗ (whom), σταθέντες (having stood up), οἱ (the) κατήγοροι (accusers) οὐδεμίαν (no) αἰτίαν (charge) ἔφερον (were bringing) ὧν (of which) ἐγὼ (I) ὑπενόουν (was expecting) πονηρῶν (crimes). 19ζητήματα (Questions) δέ (however) τινα (certain) περὶ (concerning) τῆς (the) ἰδίας (own) δεισιδαιμονίας (religion) εἶχον (they had) πρὸς (against) αὐτὸν (him), καὶ (and) περί (concerning) τινος (a certain) Ἰησοῦ (Jesus) τεθνηκότος (having been dead), ὃν (whom) ἔφασκεν (was affirming) ὁ (-) Παῦλος (Paul) ζῆν (to be alive).

20Ἀπορούμενος (Being perplexed) δὲ (now), ἐγὼ (I) τὴν (-) περὶ (concerning) τούτων (this) ζήτησιν (inquiry) ἔλεγον (was asking) εἰ (if) βούλοιτο (he was willing) πορεύεσθαι (to go) εἰς (to) Ἱεροσόλυμα (Jerusalem) κἀκεῖ (and there) κρίνεσθαι (to be judged) περὶ (concerning) τούτων (these things). 21τοῦ (-) δὲ (But) Παύλου (of Paul) ἐπικαλεσαμένου (having appealed for) τηρηθῆναι (to be kept) αὐτὸν (himself) εἰς (for) τὴν (the) τοῦ (-) Σεβαστοῦ (Emperor's) διάγνωσιν (decision), ἐκέλευσα (I commanded) τηρεῖσθαι (to be kept) αὐτὸν (him) ἕως (until) οὗ (that) ἀναπέμψω (I might send) αὐτὸν (him) πρὸς (to) Καίσαρα (Caesar).”

22Ἀγρίππας (Agrippa) δὲ (then) πρὸς (said to) τὸν (-) Φῆστον (Festus), “Ἐβουλόμην (I have been wanting) καὶ (also) αὐτὸς (myself) τοῦ (the) ἀνθρώπου (man) ἀκοῦσαι (to hear).”

“Αὔριον (Tomorrow),” φησίν (he says), “Ἀκούσῃ (you will hear) αὐτοῦ (him).”

Paul Before Agrippa and Bernice

23Τῇ (On the) οὖν (therefore) ἐπαύριον (next day), ἐλθόντος (having come) τοῦ (-) Ἀγρίππα (Agrippa) καὶ (and) τῆς (-) Βερνίκης (Bernice) μετὰ (with) πολλῆς (great) φαντασίας (pomp), καὶ (and) εἰσελθόντων (having entered) εἰς (into) τὸ (the) ἀκροατήριον (audience hall), σύν (with) τε (both) χιλιάρχοις (the commanders) καὶ (and) ἀνδράσιν (men) τοῖς (-) κατ’ (in) ἐξοχὴν (prominence) τῆς (in the) πόλεως (city), καὶ (and) κελεύσαντος (having commanded) τοῦ (-) Φήστου (Festus), ἤχθη (was brought in) ὁ (-) Παῦλος (Paul).

24Καί (And) φησιν (says) ὁ (-) Φῆστος (Festus), “Ἀγρίππα (Agrippa) βασιλεῦ (King), καὶ (and) πάντες (all) οἱ (the) συμπαρόντες (being present with) ἡμῖν (us) ἄνδρες (men), θεωρεῖτε (you see) τοῦτον (this one), περὶ (concerning) οὗ (whom) ἅπαν (all) τὸ (the) πλῆθος (multitude) τῶν (of the) Ἰουδαίων (Jews) ἐνέτυχόν (pleaded) μοι (with me), ἔν (in) τε (both) Ἱεροσολύμοις (Jerusalem) καὶ (and) ἐνθάδε (here), βοῶντες (crying out that) μὴ (not) δεῖν (he ought) αὐτὸν (of him) ζῆν (to live) μηκέτι (no longer). 25ἐγὼ (I) δὲ (however), κατελαβόμην (having understood) μηδὲν (nothing) ἄξιον (worthy) αὐτὸν (him) θανάτου (of death) πεπραχέναι (to have done), αὐτοῦ (himself) δὲ (and) τούτου (of this one) ἐπικαλεσαμένου (having appealed to) τὸν (the) Σεβαστὸν (Emperor), ἔκρινα (I determined) πέμπειν (to send him), 26περὶ (concerning) οὗ (whom), ἀσφαλές (definite) τι (anything) γράψαι (to write) τῷ (to) κυρίῳ (my lord), οὐκ (not) ἔχω (I have). διὸ (Therefore) προήγαγον (I have brought) αὐτὸν (him) ἐφ’ (before) ὑμῶν (you all), καὶ (and) μάλιστα (especially) ἐπὶ (before) σοῦ (you), βασιλεῦ (King) Ἀγρίππα (Agrippa), ὅπως (so that) τῆς (the) ἀνακρίσεως (examination) γενομένης (having taken place), σχῶ (I might have) τί (something) γράψω (to write). 27ἄλογον (Absurd) γάρ (for) μοι (to me) δοκεῖ (it seems) πέμποντα (in sending) δέσμιον (a prisoner), μὴ (not) καὶ (also) τὰς (the) κατ’ (against) αὐτοῦ (him) αἰτίας (charges) σημᾶναι (to specify).”