ויק25

1 און ה' האט דבר צו משהן אויפן הר סיני, לאמור: 2 דבר צו די בני-ישראל, און זאלסט אמר צו זיי: אז איר וועט בוא אין הארץ וואס איך נתן אייך, זאל הארץ שבת א שבת צו ה'. 3 6 שנה זאלסטו זרע דיין שדה, און 6 שנה זאלסטו זמר דיין כרם, און אסף דעם תבואה דערפון. 4 אבער אויפן 7טן שנה זאל זיין א שבת שבתון פארן הארץ, א שבת צו ה'; דיין שדה זאלסטו נישט זרע, און דיין כרם זאלסטו נישט זמר. 5 דעם ספיח פון דיין קציר זאלסטו נישט קצר, און די ענבים פון דיינע נזיר זאלסטו נישט בצר; א שנה פון שבתון זאל עס זיין פארן הארץ. 6 און די שבת הארץ זאל זיין פאר אייך צום אכל: פאר דיר, און פאר עבדך, און פאר דיין אמה, און פאר דיין שכיר, און פאר דיין תושב, וואס גור זיך אויף ביי דיר; 7 און פאר דיין בהמה, און פאר דער חיה וואס אין ארצך, זאל זיין איר כל תבואה צום אכל. 8 און זאלסט דיר ספר 7 שבתות, 7 מאל 7 שנה; און די ימי די 7 שבתות וועלן דיר זיין 49 שנה . 9 דעמאלט זאלסטו עבר א תרועה פון שופר; אין 7טן חודש, אין 10טן יום פון חודש, אום יום הכפורים, זאלט איר עבר א שופר אין כל ארצכם. 10 און איר זאלט קדש דאס 50טן שנה, און קרא דרוֹר אין ארץ פאר כל אירע יושבים; יובל זאל עס אייך זיין; און איר זאלט אייך שוב איטלעכער צו זיין אחוזה, און איטלעכער צו זיין משפחה זאלט איר אייך שוב. 11 יובל זאל דאס 50טן שנה אייך זיין; איר זאלט נישט זרע, און נישט קצר זיינע ספיח, און נישט בצר זיינע נזיר. 12 מחמת יובל איז דאס; קודש זאל עס אייך זיין; פון שדה דערפון זאלט איר אכל זיין תבואה. 13 אין דעם דאזיקן שנה פון יובל זאלט איר אייך שוב איטלעכער צו זיין אחוזה. 14 און אז איר וועט מכר א ממכר צו דיין עמית, אדער קנה פון דער יד פון דיין עמית, זאלט איר נישט ינה איינער דעם אנדערן. 15 לויט דער מספר פון די שנים נאכן יובל זאלסטו קנה פון דיין עמית; לויט דער מספר פון שני-תבואות זאל ער דיר מכר. 16 לויט דער רוב השנים זאלסטו רבב דעם מקנה דערפון, און לויט דער מעט השנים זאלסטו מעט דעם מקנה דערפון; ווייל די מספר פון תבואות מכר ער דיר. 17 און איר זאלט נישט ינה איינער דעם אנדערן, און זאלסט מורא האבן פאר אלוקיך, ווייל איך בין ה' אלוקיכם. 18 און איר זאלט עשה מיינע חוקות, און זיין שומר איבער מיינע משפטים, און זיי עשה, כדי איר זאלט ישב אויף הארץ אין בטח. 19 און הארץ וועט נתן איר פרי, און איר וועט אכל צו שבע , און וועט ישב אין בטח דערויף. 20 און אז איר וועט אמר: וואס וועלן מיר אכל אין 7טן שנה? מיר וועלן דאך נישט זרע, און נישט אסף אונדזער תבואה? 21 וועל איך צוה מיין ברכה אויף אייך אין דעם 6טן שנה, און עס וועט עשה תבואה פאר 3 שנה. 22 און אז איר וועט זרע אויפן 8טן שנה, וועט איר אכל פון דער תבואה, דאס ישן; ביזן 9טן שנה, ביז עס בוא זיין תבואה, וועט איר אכל דאס ישן. 23 און הארץ זאל נישט מכר ווערן צו צמתת, ווייל צו מיר געהערט הארץ; ווייל גרים [גר] און תושבים [תושב] זייט איר ביי מיר. 24 און אין דעם כל ארץ פון אייער אחוזה זאלט איר נתן הארץ א גאולה. 25 אז אחיך וועט מוך ווערן, און וועט מכר פון זיין אחוזה, זאל בוא זיין גואל הקרוב וואס איז דער נענטסטער צו אים, און גאל דעם ממכר פון אחיו. 26 און אז אן איש וועט נישט האבן קיין גואל, נאר זיין יד וועט ווערן נשג, און ער וועט מצא גענוג עס גאולה, 27 זאל ער חשב די שנים פון זיין ממכר, און שוב דעם עדף צו דעם איש וואס ער האט צו אים מכר; און ער זאל זיך שוב צו זיין אחוזה. 28 אויב אבער זיין יד קען נישט מצא גענוג אים השיב (שוב), זאל זיין ממכר בלייבן אין דער יד פון דעם וואס האט עס קנה , ביז דעם שנה פון יובל, און אום יובל זאל עס יצא; און ער זאל זיך שוב צו זיין אחוזה. 29 און אז אן איש וועט מכר א בית מושב אין אן עיר חומה, זאל זיין אויסלייזרעכט זיין ביז עס ענדיקט זיך דאס שנה פון זיין ממכר; א שנה זאל זיין זיין גאולה. 30 אויב אבער עס וועט נישט גאל ווערן ביז עס ווערט מלא דערויף א גאנץ שנה, זאל דאס בית וואס אין דער עיר וואס האט א חומה, בלייבן צמתת ביי דעם וואס האט עס קנה , אויף זיינע דור-דורות; עס זאל נישט יצא אום יובל. 31 אבער די בתים פון די דערפער, וואס האבן נישט קיין חומה רונד ארום, זאלן חשב ווערן צום שדה הארץ; זיי זאלן האבן אן גאולה, און אום יובל זאלן זיי יצא. 32 און די ערים פון די לויים, די בתים פון די ערים פון זייער אחוזה: די לויים האבן א גאולת עולם. 33 און אז מע וועט גאל פון די לויים, זאל דאס ממכר בית אין דער עיר פון זיין אחוזה יצא אום יובל, ווייל די בתים פון די ערים פון די לויים דאס איז זייער אחוזה צווישן די בני-ישראל. 34 אבער דאס שדה מגרש ארום זייערע ערים קען נישט מכר ווערן, ווייל אן אחוזת עולם איז דאס זיי. 35 און אז אחיך וועט מוך ווערן, און זיין יד וועט זיין מוט ביי דיר, זאלסטו אים חזק ווי א גר און תושב, אז ער זאל קענען חיה ביי דיר. 36 זאלסט נישט לקח פון אים נשך אדער תרבית, און זאלסט מורא האבן פאר אלוקיך; כדי אחיך זאל קענען חיה ביי דיר. 37 זאלסט אים נישט נתן דיין געלט אויף נשך, און דיין אוכל זאלסטו נישט נתן אויף מרבית. 38 איך בין ה' אלוקיכם וואס האב אייך יצא פון ארץ מצרים, אייך צו נתן ארץ כנען, אייך צו זיין צום אלוקים. 39 און אז אחיך וועט מוך ווערן ביי דיר, און וועט זיך מכר צו דיר, זאלסטו נישט עבד מיט אים ווי עבודת עבד. 40 ווי א שׂכיר, ווי א תושב, זאל ער זיין ביי דיר; ביז דעם שנה פון יובל זאל ער עבד ביי דיר. 41 דעמאלט זאל ער יצא פון דיר, ער און זיין בנים מיט אים, און ער זאל זיך שוב צו זיין משפחה, און צו דעם אחוזת אבותיו זאל ער זיך שוב. 42 ווייל עבדי זיינען זיי, וואס איך האב זיי יצא פון ארץ מצרים; זיי טארן נישט מכר ווערן ווי ממכרת עבד. 43 זאלסט נישט רדה איבער אים מיט פרך, און זאלסט מורא האבן פאר אלוקיך. 44 און עבדך און דיין אמה, וואס וועלן זיין ביי דיר: פון די גוים וואס ארום אייך, פון זיי זאלט איר קנה עבד אדער אמה. 45 און גם פון בני-התושבים וואס גור זיך אויף ביי אייך, פון זיי קען איר קנה , און פון זייערע משפחות וואס ביי אייך, וואס זיי האבן ילד אין ארצכם; און זיי קענען אייך ווערן לאחוזה. 46 און איר קענט זיי לאזן נחל צו בניכם נאך אייך, צו ירש פאר אן אחוזה; לעולם קענט איר עבד זיי; נאר איבער אייערע אחים, די בני-ישראל, איינער איבערן אנדערן, זאלט איר נישט רדה מיט פרך. 47 און אז די יד פון דעם גר אדער דעם תושב ביי דיר וועט ווערן נשג, און אחיך וועט מוך ווערן לעבן אים, און וועט זיך מכר צו דעם גר תושב ביי דיר, אדער צו אן עקר משפחה גר, 48 קען ער, נאכדעם ווי ער האט זיך מכר, האבן אן גאולה דאך; איינער פון זיינע אחים קען אים גאל; 49 אדער זיין דוד, אדער זיין בן דוד קען אים גאל, אדער עמיצער א שאר בשר פון זיין משפחה קען אים גאל; אדער, אויב זיין יד ווערט נשג, קען ער זיך אליין גאל. 50 און ער זאל זיך חשב מיט זיין קונה , פון דעם שנה וואס ער האט זיך מכר צו אים ביז דעם שנה פון יובל, און דאס געלט פון זיין ממכר זאל ווערן לויט דער מספר פון שנים; אזוי ווי די ימי שׂכיר זאל זיין וואס ער איז ביי אים. 51 סיי עס זיינען נאך דא רבות אין שנים, זאל ער לויט זיי שוב פון זיין מקנה פאר זיין גאולה, 52 און סיי עס זיינען געבליבן מעט שנים ביז דעם שנת יובל, זאל ער זיך מיט אים חשב ; ווי נאך זיינע שנים זאל ער שוב פאר זיין גאולה. 53 אזוי ווי א שכיר פון שנה בשנה זאל ער זיין ביי אים; ער זאל נישט רדה איבער אים מיט פרך פאר דיינע אויגן. 54 און אויב ער וועט נישט גאל ווערן אזוי אדער אזוי, זאל ער יצא אין שנת יובל, ער און זיינע בנים מיט אים. 55 ווייל צו מיר זיינען די בני-ישראל עבדים; עבדי זיינען זיי, וואס איך האב זיי יצא פון ארץ מצרים: איך בין ה' אלוקיכם.