דניאל5

1 המלך בלשאַצַר האָט עבד אַ לחם רב פאַר 1,000 פוּן זייַנע רברבן, אוּן האָט שתה ווייַן מיט די 1,000. 2 האָט בלשאַצַר, אַז ער האָט טעם דעם ווייַן, אמר צו בּרענגען די זהב אוּן כסף מָאן, וואָס אָבִיו נבוּכַדנֶאצַּר האָט נפק פוּן דעם הֵיכַל וואָס אין ירושָלַיִם; כדי המלך, אוּן זייַנע רברבן, זייַנע שגל, אוּן זייַנע לחנה , זאָלן שתה אין זיי. 3 דעמאָלט האָט מען געבּראַכט די מאן זהב, וואָס מע האָט נפק פוּן דעם הֵיכַל פוּן בּית א-לה וואָס אין ירושָלַיִם, אוּן המלך, אוּן זייַנע רברבן, זייַנע שגל, אוּן זייַנע לחנה , האָבּן שתה אין זיי. 4 זיי האָבּן שתה חמר, אוּן שבח די געטער פוּן זָהָב אוּן כֶּסֶף, פוּן נחשת, פּרזל, אָע, אוּן אֶבֶן. 5 אין דער אייגענער שעה זייַנען נפק אֶצְבּען פוּן אַ יָד אנש, אוּן האָבּן כתב אַקעגן דעם נברשתא, אויפן גיר פוּן דער כתל פוּן דעם היכל מלכא; אוּן המלך האָט חזה די יד וואָס האָט כתב. 6 דעמאָלט האָט זיך שנא דעם זִיו מלכא, אוּן זייַנע רעיוֹנות האָבּן אים בהל, אוּן די קטר פוּן זייַנע חרץ זייַנען שרא געוואָרן, אוּן זייַנע ארכבה האָבּן זיך נקש איינס אָן אַנדערן. 7 האָט המלך קרא אין חיל, מע זאָל עלל די אשף, די כַּשדים, אוּן די גזר. המלך האָט זיך ענה אוּן האָט אמר צו די חכמים פוּן בּבל: ווער נאָר עס וועט קרא דאָס דאָזיקע כתבה, אוּן וועט דעם פשר דערפון מיר חוה, וועט אין פורפל לבש ווערן, מיט אַ המניכא זהב אויף זייַן צואר, אוּן ווי אַ 3טן אין דער מלכות שלט. 8 דעמאָלט זייַנען עלל כּל חכמים פוּן מלך, אָבּער זיי האָבּן נישט כהל כתבא צו קרא, אוּן דעם פשר לאָזן ידע המלך. 9 דעמאָלט האָט המלך בלשאַצַר זיך שׂגיא בהל, אוּן זייַן זִיו האָט זיך אויף אים שנא, אוּן זייַנע רברבן זייַנען געוואָרן שבש. 10 איז פוּן וועגן די מלה פוּן המלך אוּן זייַנע רברבן עלל די מלכה אין בּית מִשְתֵּה; האָט זיך ענה די מלכה אוּן האָט אמר: מלכא לעלמין חיי! זאָלן דייַנע רעיוֹנות דיך נישט בהל, אוּן דייַן זִיו זאָל זיך נישט שנא. 11 פאַראַן אַ גבר אין דייַן מלכות, וואָס דער רוּחַ אלוקים קדושים איז אין אים, אוּן אין די יְמֵי אָבִיךָ איז שכח געוואָרן אין אים נהירו, אוּן שכלתנו, אוּן חכמה אַזוי ווי די חכמה פוּן די אלוקים; אוּן המלך נבוּכַדנֶאצַּר אָבִיךָ האָט אים פאַר דעם רב פוּן די חרטֹם, די אשף, די כַּשדים, אוּן די גזר קום אָבִיךָ המלך. 12 ווייַל אַ יתיר רוּחַ, אוּן מנדע, אוּן שׂכלתנו, צו פשר חלוֹמות, אוּן אחויה פוּן אחידה, אוּן שרא פוּן קטר, זייַנען שכח געוואָרן אין אים, אין דָניאֵלן, וואָס המלך האָט שׂים [שׂוּם] שמו בּלטשאַצַר. אַצונד, זאָל דָניאֵל קרא ווערן, אוּן ער וועט חוה דעם פשר. 13 דעמאָלט איז דָניאֵל עלל געוואָרן פאַר המלך. האָט זיך ענה המלך אוּן האָט אמר צו דָניאֵלן: בּיסטוּ דאָס דער דָניאֵל וואָס פוּן די בני גלות פון יהודה, וואָס אָבִי המלך האָט אתה פוּן יהודה? 14 וואָרעם איך האָבּ שמע אויף דיר, אַז דער רוּחַ אלוקים איז אין דיר, אוּן נהירו, אוּן שכלתנו, אוּן חכמה יתירה, שכח זיך אין דיר. 15 אוּן אַצונד זייַנען עלל געוואָרן פאַר מיר די חכמים, די אשף, אַז זיי זאָלן קרא דאָס דאָזיקע כתבה, אוּן מיך מאכן ידע דעם פשר דערפון, אָבּער זיי כהל דעם פשר פוּן דער זאַך נישט חוה. 16 אוּן איך האָבּ שמע אויף דיר, אַז דוּ יכל פשר זייַן פשרין, אוּן שרא קטר; אַצונד, אויבּ דוּ יכל קרא דאָס כתבא, אוּן מיך מאַכן ידע דעם פשר דערפון, וועסטוּ אין פורפל לבש ווערן, מיט אַ המניכא זהב אויף דייַן צואר, אוּן ווי אַ 3טן אין דער מלכות שלט. 17 דעמאָלט האָט ענה דָניאֵל אוּן האָט אמר פאַר המלך: דייַנע מתנות זאָלן הוה בּייַ דיר, אוּן דייַנע נבזבה יהב אַן אַנדערן; אָבּער דאָס כתבא וועל איך המלך קרא, אוּן דעם פשר וועל איך אים מאַכן ידע. 18 דוּ, מלך, הא-ל העליון האָט יהב אָבִיךָ נבוכַדנֶצַרן מלכות, אוּן רבו, אוּן יקר, אוּן הדר. 19 אוּן פוּן וועגן דער רבו וואָס ער האָט אים יהב האָבּן כּל עממיא , אומות, אוּן לשוֹנות, זוע אוּן דחל געהאַט פאַר אים; וועמען ער האָט צבא האָט ער קטל, אוּן וועמען ער האָט צבא האָט ער געלאָזט היא, אוּן וועמען ער האָט צבא האָט ער רוּם, אוּן וועמען ער האָט צבא האָט ער שפל. 20 אָבּער אַז זייַן לֵב האָט זיך רוּם, אוּן זייַן רוּחַ איז געוואָרן תקף בּיז צום זוד, איז ער נחת געוואָרן פוּן דעם כרסא פוּן זייַן מלכות, אוּן דעם יקר האָט מען עדה פוּן אים. 21 אוּן פוּן בני אנשא איז ער טרד געוואָרן, אוּן זייַן לֵב האָט מען שוה צו חיוא, אוּן מיט ערד איז געווען זייַן מדור; עשׂב אַזוי ווי תור האָט מען אים געמאכט טעם, אוּן פוּן דעם טוי פוּן שָמַיִם איז ער צבע געוואָרן; בּיז ער האָט ידע אַז שליט הא-ל העליון איבּער דער מלכות פוּן אנשא, אוּן וועמען ער צבא קום ער דערויף. 22 אוּן דוּ, זייַן בר, בּלשאַצַר, האָסט נישט שפל דייַן לֵב, הגם דוּ האָסט דאָס אַלע ידע, 23 אָבּער דוּ האָסט זיך רוּם אַקעגן דעם מָרֵא שְמַיָּא , אוּן די מאן פוּן זייַן בּית האָט מען אתה פאַר דיר, אוּן דוּ, אוּן דייַנע רברבן, דייַנע שגל, אוּן דייַנע לחנה , האָבּן ווייַן שתה אין זיי, אוּן געטער פוּן כֶּסֶף, אוּן זָהָב, נחשת, פּרזל, אָע, אוּן אבן, וואָס נישט זיי חזה, אוּן נישט זיי שמע, אוּן נישט זיי ידע, האָסטוּ שבח; אוּן דעם א-לה וואָס דייַן נשמה איז אין זייַן יָד, אוּן אַלע דייַנע אֹרח זייַנען בּייַ אים, האָסטוּ נישט הדר. 24 דעמאָלט איז שלח געוואָרן פוּן פאַר אים די פס, אוּן האָט רשם דאָס דאָזיקע כתבא. 25 אוּן דאָס איז דאָס כתבא וואָס איז רשם געוואָרן; מְנֵא מְנֵא תְקֵל ופרסִין. 26 דאָס איז דער פשר פוּן דער מלה: מְנֵא, א-לה האָט מנה דייַן מלכות, אוּן האָט זי שלם. 27 תְקֵל, דוּ בּיסט תקל געוואָרן אויף אַ מֹאזניא, אוּן בּיסט שכח געוואָרן חסיד. 28 פּרַס, דייַן מלכות ווערט פּרַס, אוּן יהב צו פּרַס אוּן מָדַי. 29 דעמאָלט האָט בּלשאַצַר אמר, אוּן מע האָט לבש דָניאֵלן אין פורפל, מיט אַ המונכא זהב אויף זייַן צואר, אוּן מע האָט כרז אויף אים, אַז ער זאָל זייַן אַ 3טן שליט אין דער מלכות. 30 אין דער אייגענער לָיְלָה איז בּלשאַצַר מלך די כַּשדים קטל געוואָרן.