מלכב18

1 און עס איז געווען אין 3טן שָנָה פוּן הוֹשֵעַ בּן אֵלָהן, מלך ישראל, איז חִזקִיָה בּן אָחָז מלך יהודה געוואָרן מלך. 2 25 שָנָה איז ער אַלט געווען, אַז ער איז געוואָרן מלך, און 29 שָנָה האָט ער מלך אין ירושלים. און שֵם פוּן אִמּוֹ איז געווען אַבי בַּת זכַריהן. 3 און ער האָט עשׂה וואָס איז יָשָר אין די אויגן פוּן ה', אַזוי ווי כּל וואָס אָבִיו דָוִד האָט עשׂה. 4 ער האָט סור די בָּמוֹת, און שבר די מַצֵּבוֹת, און כרת די אַשֵרָה. און ער האָט כתת די נָחָש הַנְחֹשֶת וואָס משה האָט עשׂה; וואָרעם בּיז יענע טעג פלעגן די בּני-יִשְראל קטר צו איר, און מע האָט זי קרא נחֻשְתָן. 5 ער האָט זיך בטח אויף ה' אלוקי ישראל, און נאָך אים איז נישט געווען אַזאַ ווי ער צווישן כּל מלכים פוּן יהודה, אויך נישט צווישן די וואָס זייַנען געווען פאַר אים. 6 וואָרעם ער האָט זיך דבק אָן ה', ער האָט זיך נישט סור פוּן הינטער אים, און ער איז געווען שוֹמר איבּער זייַנע מצות וואָס ה' האָט צוה משהן. 7 און ה' פלעגט זיין מיט אים; אומעטום ווי ער פלעגט יצא, פלעגט ער שׂכל. און ער האָט מרד אָן מלך אשור, און האָט אים נישט עבד. 8 ער האָט נכה די פלִשתים בּיז עַזָה און אירע געמאַרקן, פוּן מגדל נוֹצרים [נצר] בּיז עִיר מבצר. 9 און עס איז געווען אין 4טן שָנָה פוּן מלך חִזקִיָהון, דאָס איז דאָס 7טן שָנָה פוּן הוֹשֵעַ בּן אֵלָהן, מלך ישראל, איז עלה שַלמַנאֶסֶר מלך אשור אויף שומרון, און האָט צור אויף איר. 10 און זיי האָבּן זי לכד צום סָוף פוּן 3 שָנָה; אין 6טן שָנָה פוּן חִזקִיָהן דאָס איז דאָס 9טע שָנָה פוּן הוֹשֵעַ מלך ישראל איז שומרון לכד געוואָרן. 11 און מלך אשור האָט גלה ישראל קיין אשור, און האָט זיי הנחה [נחה] אין חַלַח, און אין חָבור, בּייַם נָהָר גוֹזָן, און אין די ערים פוּן מָדַי. 12 פאַר וואָס זיי האָבּן נישט שמע צו דעם קוֹל ה' אֱלֹקֵיהֶם, און האָבּן עבר זיין בְּרִית, כּל וואָס משה עֶבֶד ה' האָט זיי צוה, און זיי האָבּן נישט שמע און נישט עשׂה . 13 און אין 14טן שָנָה פוּן מלך חִזקִיָהון, איז עלה סַנחֵריב מלך אשור אויף כּל ערים הַבְּצֻרוֹת [בצר] פוּן יהודה, און האָט זיי תפשׂ. 14 האָט חִזקִיָה מלך יהודה שלח צו מלך אשור קיין לָכיש, אַזוי צו אמר: איך האָבּ חטא; שוב זיך פוּן מיר; וואָס דו וועסט אויף מיר נתן, וועל איך נשׂא. האָט מלך אשור שום אויף חִזקִיָה מלך יהודה 300 כּכּר כֶּסֶף און 30 כּכּר זָהָב. 15 און חִזקִיָה האָט נתן דאָס כּל כֶּסֶף וואָס האָט זיך מצא אין בּית ה' און אין די אֹצְרוֹת פוּן בּית המלך. 16 אין יענער צייַט האָט חִזקִיָה קצץ די דַּלְתוֹת פוּן דעם הֵיכַל ה', און די אֹמְנוֹת [אֹמְנָה] וואָס חִזקִיָה מלך יהודה האָט געהאַט צפה און ער האָט עס נתן מלך אשור. 17 און מלך אשור האָט שלח תַרתָנען, און רב-סָריסן, און רַב-שָקֵהן, פוּן לָכיש צום מלך חִזקִיָהון מיט א חיל כָּבֵד קיין ירושלים. און זיי זייַנען עלה, און זייַנען זיי בוא און האָבּן זיך עלה און בוא און עמד בּייַ דעם תְּעָלָה פוּן דעם בְּרֵכָה העליוֹנה וואָס אויפן מְסִלָּה פוּן שָׂדֶה כוֹבס [כבס]. 18 און זיי האָבּן קרא צום מלך; איז יצא צו זיי אֶליָקים בּן חִלקִיָהון, וואָס איבערן הבּית, און שֶבְנָה דער סֹפֵר, און יוֹאָח בּן אָסָפן, דער מַזְכִּיר [זכר]. 19 און רַב-שָקֵה האָט צו זיי אמר: אמר! נָא צו חִזקִיָהון אַזוי האָט אמר דער מלך הגּדוֹל, מלך אשור: וואָס איז די דאָזיקע בִּטָּחוֹן וואָס דו בטח זיך? 20 מיינסטו דְּבַר שְׂפָתַיִם איז עצה און גבוּרָה פאַר מלחמה? אַצונד, אויף וועמען בָטַחְתָּ [בטח], וואָס דו האָסט מרד אָן מיר? 21 אַצונד הִנֵּה! בָטַחְתָּ [דו בטח] אויף דעם מִשְעֶנֶת פוּן דעם דאָזיקן קָנֶה הרצוּץ [רצץ] אויף מצרים וואָס אַז אַן אִיש סמך זיך אויף אים אָן, בוא ער אים אַרייַן אין דער כַף, און נקב זי דורך; אַזוי איז פרעֹה מלך מצרים פאַר כּל וואָס בטח אויף אים. 22 און אַז איר וועט מיר אמר: מיר בטח זיך אויף ה' אלוקינו איז דאָס נישט דער וואָס חִזקִיָהו האָט סור זייַנע בָּמוֹת און זייַנע מזבחות, און האָט אמר צו יהודה און צו ירושלים: פאַר דעם דאָזיקן מִזְבֵחַ זאָלט איר זיך שחה אין ירושלים? 23 און אַצונד, התערב [ערב] זיך נָא מיט אֲדֹנִי מלך אשור, און איך וועל דיר נתן 2000 סוּסים, אויב דו קענסט דיר נתן רֹכְבים [רכב] אויף זיי. 24 הייַנט ווי קענסטו שוב דעם פנים פוּן פֶּחָה אחד, איינעם פוּן די קלענסטע עבדים פוּן אֲדֹנִי? פוּן דעסט בטח זיך אויף מצרים וועגן מרכּבות און פּרשים. 25 אַצונד, בין איך דען אָן ה' עלה אויף דעם דאָזיקן מקוֹם, אים צו שחת ? ה' האָט צו מיר אמר: עלה! אויף דעם דאָזיקן אֶרֶץ, און שחת עס. 26 האָט אֶליָקים בּן חִלקִיָהון, און שֶבנאָ, און יוֹאָח, אמר צו רַב-שָקֵהן: דבר! נָא, צו דייַנע עבדים אַראַמיש [אֲרָמִית], וואָרעם מיר פאַרשטיין [בין] עס, און דבר נישט צו אונדז יהודיש [יהוּדית] אין די אָוזנַיִם פוּן הָעָם וואָס אויף דער חוֹמָה. 27 האָט רַב-שָקֵה צו זיי אמר: האָט דען צו דייַן אֲדוֹן און צו דיר מיך שלח אֲדֹנִי צו דבר די דאָזיקע דּברים, און נישט צו די אנשים וואָס ישב אויף דער חוֹמָה, צו אכל זייער חֶרֶא, און צו שתה זייער שַיִן, בּייַ אייַך? 28 און רַב-שָקֵה האָט זיך עמד, און האָט קרא אויף אַ קוֹל גָדוֹל אויף יהודיש [יהוּדית], און האָט דבר און אמר: שמע! דאָס דבר פוּן דעם מלך הגדוּל, מלך אשור. 29 אַזוי האָט אמר דער מלך: זאָל אייַך חִזקִיָהו נישט השּיא [נשא], וואָרעם ער יכל אייַך נישט נצל פוּן זיין יָד. 30 און זאָל אייַך חִזקִיָהו נישט בטח אויף ה', אַזוי צו אמר: נצל זיין וועט אונדז נצל זיין ה', און די דאָזיקע עִיר וועט נישט נתן ווערן אין דער יָד פוּן מלך אשור. 31 איר זאָלט נישט שמע צו חִזקִיָהון, וואָרעם אַזוי האָט אמר מלך אשור: עשׂה מיט מיר בְרָכָה, און יצא! צו מיר, און אכל איטלעכער פוּן זיין גֶּפֶן און איטלעכער פוּן זיין תְּאֵנָה, און שתה איטלעכער הַמַּיִם פוּן זיין בּוֹר. 32 בּיז איך בוא, און וועל אייַך לקח אין אַן אֶרֶץ אַזוי ווי אייַער אֶרֶץ, אַן אֶרֶץ פוּן דָּגָן און ווייַן, אַן אֶרֶץ פוּן לֶחֶם און כּרמים, אַן אֶרֶץ פוּן זַיִת יִצְהָר און דבש, כדי איר זאָלט חיה און נישט מות; און איר זאָלט נישט שמע צו חִזקִיָהון, אַז ער וועט אייַך סות, אַזוי צו אמר: ה' וועט אונדז נצל . 33 האָבּן נצל דען נצל געווען די אלוקים פוּן די גּוֹיִם איטלעכער זיין אֶרֶץ פוּן דער יָד פוּן מלך אשור? 34 וווּ זייַנען די אלוקים פוּן חַמת, און אַרפַּד? וווּ זייַנען די אלוקים פוּן ספרוַיִם, הֵנַע, און עִוָה? האָבּן זיי דען נצל געווען שומרון פוּן מייַן יָד? 35 ווער זייַנען צווישן כּל אלוקים פוּן די ארצוֹת וואָס האָבּן נצל געווען זייער אֶרֶץ פוּן מייַן יָד, אַז ה' זאָל נצל זיין ירושלים פוּן מייַן יָד? 36 האָט הָעָם החריש [חרש], און זיי האָבּן אים אַ דבר נישט ענה, וואָרעם דער מצוה פוּן מלך איז געווען, אַזוי צו אמר: איר זאָלט אים נישט ענה. 37 איז בוא אֶליָקים בּן הלקיהן, וואָס איבערן הַבַּיִת, און שֶבנאָ דער סֹפֵר, און יוֹאָח בּן אָסָפן, דער מזכּיר [זכר], צו חִזקִיָהון, מיט בּגדים וואָס איז געווען קרע, און זיי האָבּן אים נגד די דברים פוּן רַב-שָקֵהן.