מלכא8

1 דעמאָלט האָט שלֹמֹה קהל די זקני ישראל, און כּל ראשים פון די שבטים, די נשׂיאים פון די אבוֹת פון די בּני-יִשְראל, צו מלך שלֹמֹה קיין ירושלים, כדי צו עלה דעם אָרון בְּרִית ה' פון עִיר דָּוִד, דאָס איז צִיון. 2 און כּל אִיש ישראל האָבּן זיך קהל צום מלך שלֹמֹה אויף יום-טוב, אים יֶרח אֵתָנים, דאָס איז דער 7טן חודש. 3 און כּל זקני ישראל זייַנען בוא און די כֹּהנים האָבּן נשׂא דעם אָרון. 4 זיי האָבּן עלה דעם אָרון ה', און דעם אֹהֶל-מועד, און כּל כלי הקֹדש וואָס אין אֹהֶל; די כֹּהנים און די לוִיִים האָבּן זיי עלה. 5 און דער מלך שלֹמֹה און מיט אים כּל עדת ישראל וואָס איז זיך יעד בּייַ אים, זייַנען געווען פאַר דעם אָרון, מזבחים [זבח] צֹאן און בּקר, וואָס האָבּן נישט געקענט סֵפֶר ווערן און נישט מנה ווערן פון רב. 6 און די כֹּהנים האָבּן ארייַנגעבראכט דעם אָרון בְּרִית ה' אויף זיין מקום, אין דעם דביר פון בּית, אין קדשֵי-קָדשים, אונטער די כּנפים פון די כרובים. 7 וואָרעם די כרובים האָבּן פרש די כּנפים איבּער דעם מקוֹם פון אָרון, און די כרובים האָבּן סכך איבּער דעם אָרון און איבּער זייַנע בדים [בַּד] פון אויבן. 8 און די בּדּים זייַנען געווען ארך אַזוי אַז די שפיצן פון די בּדּים זייַנען ראה געוואָרן פון הקֹּדֶש פאַרן דביר, אָבער זיי זייַנען נישט ראה געוואָרן ווייַטער חוּצָה. און זיי זייַנען דאָרטן געבליבן בּיז אויף היום הזה. 9 גאָרנישט איז אין אָרון געווען, רק די 2 לוחות האבנים וואָס משה האָט אהין נוח אין חורב, בעת ה' האָט כרת מיט די בּני-יִשְראל, ווען זיי זייַנען יצא פון אֶרֶץ מצרים. 10 און עס איז געווען, ווי די כֹּהנים זייַנען יצא פון הקֹדֶש, אַזוי האָט דעם עָנָן מלא דאָס בּית ה'. 11 און די כֹּהנים האָבּן נישט יכל זיך עמד צו שרת פון וועגן דעם עָנָן, וואָרעם די כבוֹד ה' האָט מלא דאָס בּית ה' . 12 דעמאָלט האָט שלֹמֹה אמר: ה' האָט אמר אין עֲרָפֶל צו שכן ; 13 האָבּ איך בנה בנה דיר א בּית פאַר א וווינונג, אַן מקוֹם דיר צו ישב עוֹלָמים. 14 און דער מלך האָט סבב זיין פנים, און האָט ברך די כּל קהל ישראל, און די כּל קהל ישראל איז עמד. 15 און ער האָט אמר: ברך ה' אלֹקֵי ישראל, וואָס האָט מיט זיין פֶּה דבר צו אָבִי דָּוִדן, און מיט זיין יָד מלא, אַזוי צו אמר: פון דעם יוֹם וואָס איך האָבּ יצא עַמִּי, ישראל, פון מצרים, האָבּ איך נישט בחר קיין עִיר פון כּל שבטים פון ישראל אויף צו בנה א בּית אַז מיין שֵם זאָל דאָרטן זיין, אָבער איך האָבּ בחר דָּוִדן צו זיין איבּער עַמִּי ישראל . 17 און עס איז געווען אין לבב דָּוִד אָבִי צו בנה א בּית צו דעם שֵם פון ה' אלֹקֵי ישראל. 18 אָבער ה' האָט אמר צו דָּוִדן אָבִי: אַזוי ווי דו האָסט געהאַט אין לבבךָ צו בנה אַ בּית צו מיין שֵם, האָסטו הטיב וואָס דו האָסט דאָס געהאַט אין לבבךָ. 19 רק נישט דו וועסט בנה דאָס בּית, נייַערט בִּנְךָ וואָס יצא פון דייַנע חֶלֶץ, ער וועט בנה דאָס בּית צו מיין שֵם. 20 און ה' האָט קום געווען זיין דבר וואָס ער האָט דבר, און איך בין קום תּחת אָבִי דָּוִד, און איך האָבּ זיך ישב אויף דעם כִּסֵּא ישראל, אַזוי ווי ה' האָט אמר, און איך האָבּ בנה דאָס בּית צו דעם שֵם פון ה' אלֹקֵי ישראל. 21 און איך האָבּ דאָרטן שום מקוֹם פאַר דעם אָרון, וואָס דאָרטן איז דער בְּרִית ה', וואָס ער האָט כרת מיט אבוֹתֵינוּ, ווען ער האָט זיי יצא פון אֶרֶץ מצרים. 22 און שלֹמֹה האָט זיך עמד פאַר דעם מִזְבֵחַ ה', אקעגן כּל קהל ישראל, און האָט פרשׂ זייַנע הענט צום שָמַיִם. 23 און ער האָט אמר: ה' אלוֹקי ישראל, נישטא כּמוֹךָ אלוקים אין שָמַיִם אָדער אויף אֶרֶץ אונטן, אלֹקים ווי דו, וואָס איז שֹמֵר איבּער דעם בְּרִית און די חֶסֶד צו דייַנע עבדים וואָס הלך פאַר דיר מיט זייער כּל לֵב; 24 וואָס איז שוֹמר איבּער דייַן עֶבֶד, אָבִי דָּוִדן, דאָס וואָס דו האָסט אים דבר; און מיט דייַן פֶּה האָסטו דבר, און מיט דייַן יָד מלא, אַזוי ווי היום הזה. 25 און אַצונד, ה' אֱלֹקֵי ישראל, שמר! דייַן עֶבֶד, אָבִי דָּוִדן, דאָס דבר דו האָסט צו אים דבר, אַזוי צו אמר: עס וועט דיר נישט כרת ווערן פון פאַר מיר אַן אִיש צו ישב אויף דעם כִּסֵּא ישראל, אויבּ רַק דייַנע בָּנִים וועלן זיין שומר איבּער זייער דֶּרֶךְ, צו הלך פאַר מיר אַזוי ווי דו ביסט הלך פאַר מיר. 26 און אַצונד, אֱלֹקֵי ישראל, זאָל, נָא, יאמן [אמן] ווערן דייַן דבר וואָס דו האָסט דבר דייַן עֶבֶד, אָבִי דָּוִדן. 27 וואָרעם קען אין דער אמתן אלוֹקים ישב אויף הָאָרֶץ? הנה די שמים און די הימלען פון די הימלען קענען דיך נישט כול, הייַנט ווי שוין דאָס דאָזיקע בּית וואָס איך האָבּ בנה! 28 אָבער פנה זיך צו דער תפילה פון דייַן עֶבֶד, און צו זיין תּחנּה, ה' אלוקי, צו שמע צו דעם רִנָּה און צו דער תפילה וואָס דייַן עֶבֶד איז פלל פאַר דיר הַיּוֹם. 29 אַז דייַנע אויגן זאָלן זיין פתח אויף דעם דאָזיקן בּית לָיְלָה וָיוֹם, אויף דעם מקוֹם, וואָס דו האָסט אמר: מיין שֵם זאָל דאָרטן זיין; צו שמע צו דער תפילּה וואָס דייַן עֶבֶד וועט פלל אקעגן דעם דאָזיקן מקוֹם. 30 און זאָלסט שמע צו דער תּחִנּה פון דייַן עֶבֶד, און פון דייַן עם ישראל, וואָס זיי וועלן פלל אקעגן דעם דאָזיקן מקוֹם; און דו זאָלסט שמע אין דעם מקוֹם פון דייַן וווינונג [ישב], אין שָמַיִם, און אַז דו וועסט שמע, זאָלסטו סלח. 31 אַז אַן אִיש וועט חטא קעגן זיין רֵעַ, און מע וועט נשׂא אויף אים אַן אָלָה אים צו אלה, און ער וועט בוא און אלה פאַר דייַן מִזְבֵחַ אין דעם דאָזיקן בּית, 32 זאָלסט דו שמע אין שָמַיִם, און עשׂה און שפט דייַנע עבדים, צו הרשיע דעם שולדיקן [רָשָע], צו נתן דעם דֶּרֶךְ אויף זיין קאָפּ; און צו הצדּיק דעם צדּיק , אים צו נתן לויט זיין צדקה. 33 און אויבּ דייַן עם ישראל וועט נגף ווערן פארן פייַנט, ווייַל זיי האָבּן חטא צו דיר, און אויבּ זיי וועלן זיך שוב צו דיר, און וועלן הוֹדוּ [ידה] דייַן שֵם, און וועלן פלל און תנן צו דיר אין דעם דאָזיקן בּית, 34 און זאָלסט דו שמע אין שָמַיִם, און סלח די חַטָּאת פון דייַן עם ישראל, און זאָלסט זיי השוב [שוב] צו דער אדמה וואָס דו האָסט נתן צו אבותם. 35 און אויבּ שָמַיִם וועט זיין עצר, און עס וועט נישט זיין קיין מָטָר, ווייַל זיי האָבּן חטא צו דיר, און אויבּ זיי וועלן פלל אקעגן דעם דאָזיקן מקוֹם, און וועלן הוֹדוּ [ידה] דייַן שֵם, און זיך שוב פון זייער חַטָּאת, ווען דו האָסט זיי ענה, 36 זאָלסט דו שמע אין שָמַיִם, און סלח די חַטָּאת פון דייַנע עבדים און דייַן עם ישראל, ווען דו וועסט זיי האָבּן ירה דעם דֶּרֶךְ הטּוֹבה וואָס זיי זאָלן אויף אים הלך; און זאָלסט נתן מָטָר אויף דייַן אֶרֶץ, וואָס דו האָסט נתן דייַן עם פאַר א נחלה. 37 אַז אויבּ עס וועט זיין א רָעָב אין הָאָרֶץ, אַז עס וועט זיין אַ דֶּבֶר, אַז עס וועט זיין שִדָּפוֹן, יֵרָקוֹן, אַרְבֶּה, חָסִיל; אַז אויבּ זיין פייַנט וועט אים צרר אין הָאָרֶץ פון זייַנע ערים; כָּל נֶגַע , וואָס נאָר פאַר אַ מַחֲלָה; 38 וואָס נאָר פאַר אַ תפילה, וואָס נאָר פאַר אַ תּחִנָּה, עס וועט זיין בּייַ כּל האדם פון דייַן כּל עם ישראל, ווען איטלעכער פון זיי ידע די נגע פון זיין לֵב, און ער פרשׂ זייַנע הענט צו דעם דאָזיקן בּית, 39 זאָלסט דו שמע אין שָמַיִם, דעם מקוֹם פון דייַן וווינונג [ישב], און זאָלסט סלח און זאָלסט עשׂה און נתן איטלעכן לויט כּל זייַנע דרכים, אַזוי ווי דו ידע זיין לֵב וואָרום דו אַליין ידע דאָס לֵב פון כּל בּני האדם 40 כדי זיי זאָלן ירא האָבּן פאַר דיר כּל הימים וואָס הֵם חַיִּים [זיי לעבן] אויף פּני האדמה וואָס דו האָסט נתן אבוֹתֵינוּ. 41 און אויך צו דעם נָכְרִי וואָס ער איז נישט פון דייַן עם ישראל, און ער וועט בוא פון אַן אֶרֶץ רחוֹקה פון וועגן דייַן שֵם 42 וואָרעם זיי וועלן שמע פון דייַן שֵם הגּדוֹל, און פון דייַן יָד החזקה, און פון דייַן אויסגעשטרעקטן [נטה] זרוֹעַ און ער וועט בוא און וועט פלל אקעגן דעם דאָזיקן בּית, 43 זאָלסט דו שמע אין שָמַיִם, דעם מכוֹן פון דייַן וווינונג [ישב], און זאָלסט עשׂה אלץ וואָס דער נכרי וועט קרא צו דיר; כדי כּל עַמֵּי הָאָרֶץ זאָלן ידע דייַן שֵם, צו ירא צו האָבּן פאַר דיר, אַזוי ווי דייַן עם ישראל, און ידע אַז דייַן שֵם ווערט קרא אויף דעם דאָזיקן בּית וואָס איך האָבּ בנה. 44 אַז אויבּ דייַן עם וועט יצא אויף מלחמה אקעגן זיין פייַנט, אויף וואָסער דֶּרֶךְ דו וועסט זיי שלח , און זיי וועלן פלל צו ה' אקעגן דער עִיר וואָס דו האָסט זי בחר, און דעם בּית וואָס איך האָבּ בנה צו דייַן שֵם, 45 זאָלסטו שמע אין שָמַיִם זייער תפילה און זייער תְּחִנָּה, און עשׂה זייער משפט. 46 אַז אויבּ זיי וועלן חטא צו דיר, כּי אֵין אדם אשר לֹא יֶחֱטָא, און דו וועסט אנף אויף זיי, און זיי נתן פארן פייַנט, און זייערע פאנגערס וועלן זיי שבה אין אֶרֶץ פון דעם פייַנט, רחוֹקה אָדער קרוֹבה; 47 און זיי וועלן זיך שוב צו לֵב אין דעם אֶרֶץ וואָס זיי זייַנען שבה געוואָרן אהין, און זיי וועלן תשובה [שוב] טאָן און וועלן חנן צו דיר אין אֶרֶץ פון זייערע פאנגערס [שבה], אַזוי צו אמר: מיר האָבּן חטא און עוה, מיר האָבּן רשע; 48 און זיי וועלן זיך שוב צו דיר מיט זייער כּל לבב, און מיט זייער כּל נפש , אין אֶרֶץ פון זייערע פייַנט וואָס האָבּן זיי שבה, און זיי וועלן פלל צו דיר אקעגן זייער אֶרֶץ, וואָס דו האָסט נתן אבותם, דער עִיר וואָס דו האָסט בחר, און דעם בּית וואָס איך האָבּ בנה צו דייַן שֵם, 49 זאָלסטו שמע אין שָמַיִם, דעם מכוֹן פון דייַן וווינונג [ישב], זייער תפילה און זייער תְּחִנָּה, און עשׂה זייער משפט; 50 און זאָלסט סלח דייַן עם וואָס זיי האָבּן חטא צו דיר, און כּל זייערע פְשָעִים וואָס זיי האָבּן פשע קעגן דיר; און זאָלסט זיי נתן רחמים בּייַ זייערע פאנגערס [שבה], אַז זיי זאָלן זיך רחם אויף זיי; 51 וואָרעם זיי זייַנען דייַן עם און דייַן נחלה, וואָס דו האָסט יצא פון מצרים, פון מִתּוֹךְ כּוּר הַבַּרְזֶל. 52 אַז דייַנע אויגן זאָלן זיין פתח צו דעם תְּחִנָּה פון דייַן עֶבֶד, און צו דעם תְּחִנָּה פון דייַן עם ישראל, זיי צו שמע ווען נאָר זיי קרא צו דיר. 53 וואָרעם דו האָסט זיי בדל דיר צום נחלה פון כּל עַמֵּי הָאָרֶץ, אַזוי ווי דו האָסט דבר דורך דייַן עֶבֶד משהן ווען דו האָסט יצא אבוֹתֵינוּ פון מצרים, אֲדֹנָי ה'. 54 און עס איז געווען, ווי שלֹמֹה האָט כלה צו פלל צו ה' די דאָזיקע כּל תפילה און תְּחִנָּה, איז ער קום פון פאַרן מִזְבֵחַ ה', פון כרע אויף זייַנע בֶּרֶךְ, מיט זייַנע הענט פרשׂ צום שָמַיִם, 55 און ער האָט זיך עמד, און האָט ברך די כּל קהל ישראל אויף א קוֹל גדוֹל, אַזוי צו אמר: 56 ברך ה' וואָס האָט נתן זיין עם ישראל מְנוּחָה, אַזוי ווי אַלץ וואָס ער האָט דבר. נישט אַן איינציק דבר איז נפל פון כּל דּברוֹ הטוֹב וואָס ער האָט דבר דורך משה עבדּוֹ. 57 זאָל ה' אלֹקֵינוּ זיין מיט אונדז, אַזוי ווי ער איז געווען מיט אבוֹתֵינוּ; ער זאָל אונדז נישט עזב און נישט נטש; 58 כדי צו נטה לְבבֵנוּ צו אים, צו הלך אין כּל זייַנע דרכים, און לִשמֹר זייַנע מצוה און זייַנע חוקים און זייַנע משפטים, וואָס ער האָט צוה אבוֹתֵינוּ. 59 און זאָלן די דאָזיקע דברים מייַנע וואָס איך האָבּ חנן פאַר ה', זיין קרֹבים צו ה' אֱלֹקֵינוּ יוֹמם ולָיְלָה, צו עשׂה דאָס משפט פון זיין עֶבֶד, און דאָס משפט פון זיין עם ישראל, דּבר יוֹם ביוֹמוֹ; 60 כדי כּל עַמֵּי הָאָרֶץ זאָלן ידע אַז ה' הוּא האלוקים; אֵין עוֹד; 61 און זאָל לבבכם זיין שָלֵם מיט ה' אֱלֹקֵינוּ, צו הלך אין זייַנע חוּקים און לִשמֹר איבּער זייַנע מצוה, אַזוי ווי היום הזה. 62 און דער מלך און כּל ישראל מיט אים האָבּן זבח זֶבח פאַר ה'. 63 און שלֹמֹה האָט זבח פאַרן זבח השלמים וואָס ער האָט זבח צו ה', 22,000 בּקר, און 120,000 צֹאן. און דער מלך און כּל בּני ישראל האָבּן חנך דאָס בּית ה'. 64 אין יום ההוא האָט דער מלך קדש דעם תּוֹךְ פון דעם חצר וואָס פאַר בּית ה'; ווייַל ער האָט דאָרטן עשׂה די עוֹלָה און די מנחה, און דאָס חֵלֶב פון די שלמים; וואָרעם דער מִזְבֵחַ הנּחֹשת וואָס פאַר ה' איז געווען צו קָטֹן צו כול די עוֹלָה און די מנחה, און דאָס חֵלֶב פון די שלמים. 65 און שלֹמֹה האָט עשׂה דעם יום-טוב אין יענער צייַט, און כּל ישראל מיט אים א קהל גדוֹל, פון לבוֹא חַמת בּיז נָחַל מצרים פאַר ה' אלֹקֵינוּ, 7 טעג און 7 טעג, 14 טעג. 66 אויפן 8טן יוֹם האָט ער שלח דאָס עם , און זיי האָבּן ברך דעם מלך, און זייַנען הלך צו זייערע אוהלים שׂמֵחים און מיט וטוֹבי לֵב איבּער כּל הטּוֹבָה וואָס ה' האָט עשׂה צו זיין עֶבֶד דָּוִדן, און צו זיין עם ישראל.