מלכא5

1 און שלֹמֹה האָט משל איבּער כּל הממלכות, פון דעם נָהָר בּיז אֶרֶץ פלשתים, און בּיז דעם געמאַרק פון מצרים. זיי האָבּן נגש מנחה, און עבדים שלֹמֹה כּל יְמֵי חיּיו. 2 און די לֶחֶם פון שלֹמֹהן פאַר יוֹם אחד איז געווען 30 כור סֹלֶת ,און 60 כור קֶמַח, 3 10 בקר בראים, און 20 בקר רעי, און 100 צֹאן, אחוץ איָּל, און צבי, און יחמוּר, און בַּרְבֻּר אבס. 4 וואָרעם ער האָט רדה איבּער כּל עבר הַנָהָר, פון תִפסַח און בּיז עזָה, איבּער כּל מלכים עבר נָהָר; און ער האָט געהאַט שלום פון כּל זייַנע זייטן רונד ארום. 5 און יהודה און ישראל זייַנען ישב אין בֶּטַח, איטלעכער אונטער זיין גפן און אונטער זיין תְּאֵנָה, פון דָן בּיז בּאר-שבע, כּל יְמֵי שלֹמֹהן. 6 און שלֹמֹה האָט געהאַט 40,000 אֻרְוָה סוּסים פאַר זייַנע מרכּבות, און 12,000 פרשים. 7 און יענע נצבים פלעגן כִּלְכֵּל דעם מלך שלֹמֹה, און איטלעכן וואָס קָרֵב צום טיש פון מלך שלֹמֹה, איטלעכער אין זיין חודש; זיי פלעגן נישט עדר קיין זאַך. 8 אויך שׂעֹרים און תּבן פאַר די סוּסים און פאַר די רֶכֶש פלעגן זיי ברענגען אין דעם מקוֹם וווהין עס האָט געהערט, איטלעכער לויט ווי ער האָט זיין משפט. 9 און אלוקים האָט נתן שלֹמֹהן חכמה און תּבוּנָה הרבֵּה מְאֹד, און ברייטקייט פון לֵב אַזוי ווי דער חוֹל וואָס אויפן ברעג פון ים. 10 און חכמה פון שלֹמֹה איז געווען רבה פון דער חכמה פון כּל בּני קֶדם, און פון כּל חכמה פון מצרים. 11 און ער איז געווען חכם פון כּל האדם, פון אֵיתָן דעם אֶזרָחי, און הֵימָן, און כַלכול, און דַרדע, די בּני מָחולן. און שמוֹ איז געווען צווישן כּל גּוֹיִם רונד ארום. 12 און ער האָט דבר 3,000 משל. און זייַנע שירים זייַנען געווען 1,005. 13 און ער האָט דבר פון עֵצים, פון דעם אֶרֶז וואָס אין לבנון און בּיז דעם אֵזוב וואָס יצא ארויס פון קיר. און ער האָט דבר פון בהמות, און פון עוֹף, און פון רֶמֶשׂ, און פון דגים [דג]. 14 און פון כּל העמּים איז מען בוא שמע חכמה פון שלֹמֹה פון כּל מלכים פון הָאָרֶץ וואָס האָבּן שמע פון זיין חכמה. 15 און חירָם מלך צור האָט שלח זייַנע עבדים צו שלֹמֹהן, וואָרעם ער האָט שמע אַז מע האָט אים משח פאַר א מלך תּחת אָבִיו; ווייַל אַן אֹהֵב איז חירָם געווען צו דָּוִדן כּל הימים. 16 האָט שלֹמֹה שלח צו חירָמען, אַזוי צו אמר: 17 דו האָסט ידע אָבִי דָּוִדן, אַז ער האָט נישט יכל צו בנה א בּית צו דעם שֵם פון ה' אלוקָיו פון וועגן די מלחמה וואָס האָבּן אים סבב, בּיז ה' האָט זיי נתן אונטער די כּפּוֹת פון מייַנע רגלים . 18 און אַצונד האָט ה' אלֹקָי מיך נוח פון רונד ארום; נישטא קיין שָׂטָן און קיין פֶגַע רָע. 19 און הִנְנִי אמר איך צו בנה בּית צו שֵם פון ה' אלֹקָי, אַזוי ווי ה' האָט דבר צו אָבִי דָּוִדן, אַזוי צו אמר: דייַן בּן [דָּוִד] וואָס איך וועל נתן אויף דייַן כִּסֵּא אויף דייַן תּחת, ער וועט בנה דאָס בּית צו מיין שֵם, 20 און אַצונד, צוה מע זאָל כרת פאַר מיר ארזים [אֶרֶז] פון לבנון, און מייַנע עבדים וועלן זיין מיט דייַנע עבדים; און דעם לוין פון דייַנע עבדים וועל איך דיר נתן וויפיל דו וועסט אמר: וואָרעם דו ידע אַז צווישן אונדז איז נישטא קיינער וואָס ידע צו כרת עצים אַזוי ווי די צידונים. 21 און עס איז געווען, ווי חירָם האָט שמע די ווערטער פון שלֹמֹהן, אַזוי האָט ער זיך שׂמח מְאֹד, און ער האָט אמר: ברך ה' הַיּוֹם, וואָס האָט נתן דָּוִדן א בּן חָכָם איבּער דעם דאָזיקן עם רב . 22 און חירָם האָט שלח צו שלֹמֹהן, אַזוי צו אמר: איך האָבּ שמע וואָס דו האָסט שלח צו מיר; איך וועל עשׂה כּל דייַן חפץ, אין עֵץ אֶרֶז און אין עץ ברוֹשים. 23 מייַנע עבדים וועלן זיי ירד פון לבנון צום ים, און איך וועל זיי שום אין דֹברוֹת (פליטן) צו גיין מיטן ים בּיז דעם מקוֹם וואָס דו וועסט מיר שלח, און דאָרטן וועל איך זיי נפץ, און דו וועסט זיי נשׂא. און דו וועסט עשׂה מיין חפץ צו נתן לֶחֶם פאַר מיין בּית. 24 און חירָם האָט נתן שלֹמֹהן עֵץ אֶרֶז און עץ בּרוֹש לויט צו אלע זיינע חפץ. 25 און שלֹמֹה האָט נתן חירמען 20,000 כור חטּים, מַכֹלת פאַר זיין בּית, און 20 כור שֶמֶן כָּתִית. אַזוי פלעגט שלֹמֹה נתן חירמען שָנָה אין שָנָה. 26 און ה' האָט נתן שלֹמֹהן חכמה אַזוי ווי ער האָט אים דבר. און עס איז געווען שלום צווישן חירָמען און צווישן שלֹמֹהן; און זיי האָבּן ביידע כרת א בְּרִית. 27 און דער מלך שלֹמֹה האָט עלה א מַס פון כּל ישראל, און דער מַס איז געווען 30,000 אִיש. 28 און ער האָט זיי שלח אויפן לבנון צו 10,000 אִיש א חודש, חֲלִיפוֹת [חליפה]: 1 חודש פלעגן זיי זיין אויפן לבנון, 2 חדשים אין דער היים. און אדוֹנירם איז געווען איבּער דעם מַס. 29 און שלֹמֹה האָט געהאַט 70,000 נֹשׂא סַבּל , און 80,000 שטיינהעקער אין די הָר. 30 אחוץ שׂרים פון שלֹמֹה וואָס נצב איבּער דער מְלָאכָה, 3,300, וואָס האָבּן רדה איבּער הָעָם וואָס עשׂה די מְלָאכָה. 31 און דער מלך האָט צוה, און מע האָט נסע אבנים גדֹלוֹת, טייַערע יָקָר, צו יסד דאָס בּית מיט אבני גזית. 32 און הבֹּנים פון שלֹמֹה און הבֹּנים פון חירָמען און די גבלער האָבּן זיי פסל, און האָבּן כון די עצים און די אבנים אויף צו בנה דאָס בּית.