דברים

דבר1

1 דאס זיינען די דברים וואס משה האט דבר צו כל ישראל אויף יענער זייט ירדן, אין מדבר, אין דעם ערבה, אקעגן סוף, צווישן פארן און צווישן תופל, און לבן, און חצרות, און די-זהב. 2 עס איז א נסיעה פון 11 טעג פון חורב ביז קדש-ברנע אויף הדרך פון הר שעיר. 3 און עס איז געווען אין 40טן שנה, אין 11טן חודש, אין 1טן יום פון חודש האט משה דבר צו די בני-ישראל אזוי ווי כל וואס ה' האט אים צוה פאר זיי; 4 נאך דעם אז ער האט נכה סיחין מלך אמורי, וואס איז ישב אין חשבון, און עוג מלך בשן, וואס איז ישב אין עשתרות אין אדרעי. 5 אויף יענער זייט ירדן, אין ארץ מואב, האט משה יאל באר די דאזיקע תורה, לאמור: 6 ה' אלוקינו האט דבר צו אונדז אין חורב, לאמור: גענוג אייך ישב אויף דעם דאזיקן הר; 7 פנה! זיך און נסע! אייך, און בוא צו דעם הר האמורי, און צו כל זיינע שכנים [שכן], אין דעם ערבה, אין דעם הר, און אין דער שפלה, און אין נגב, און ביים חוף פון ים, אין ארץ הכנעני, און צום לבנון, ביזן נהר הגדול, דעם נהר פרת. 8 ראה! איך האב נתן הארץ פאר אייך; בוא און ירש הארץ וואס ה' האט געשווארן צו אבותיכם, צו אברהמען, צו יצחקן, און צו יעקבן, צו נתן זיי און זייער זרע נאך זיי. 9 און איך האב אמר צו אייך אין יענער צייט, לאמור: איך אליין יכל אייך נישט נשׂא. 10 ה' אלוקיכם האט אייך רבה, און הנה זייט איר אזוי ווי די כוכבי השמים אין לרוב 11 זאל ה' אלוקי אבותיכם אייך יסף 1,000 מאל ווי איר זייט, און אייך ברך אזוי ווי ער האט אייך דבר! 12 ווי קען איך אליין נשׂא אייער טורח און אייער משע און אייער ריב? 13 יהב אייך אנשים חכמים און בִּין און ידועים, לויט אייערע שבטים, און איך וועל זיי שום פאר אייערע ראשים. 14 האט איר מיר ענה און אמר: טוב איז די זאך וואס דו האסט דבר צו עשה. 15 און איך האב לקח די ראשי שבטיכם, חכמים און ידועים, און איך האב זיי נתן פאר ראשים איבער אייך, פאר שרי האלפים, און שרי מאה, און שרי חמשים, און שרי עשר, און שוטרים, לויט אייערע שבטים. 16 און איך האב צוה אייערע שופטים אין יענער צייט, לאמור: שמע צווישן אייערע אחים, און איר זאלט שפט צדק צווישן איטלעכן און צווישן אחיו, אדער צווישן זיינע גר. 17 איר זאלט נישט זייט נכר פנים אין משפט; דעם קטון אזוי ווי דעם גדול זאלט איר שמע; איר זאלט זיך נישט גור פאר אן איש, ווייל דער משפט איז לאלוקים. און די זאך וואס וועט זיין צו קשה פאר אייך, זאלט איר ברענגען צו מיר, און איך וועל זי שמע. 18 און איך האב אייך צוה אין יענער צייט כל הדברים וואס איר זאלט עשה. 19 און מיר האבן נסע פון חורב, און זיינען הלך אין כל יענעם מדבר גדול און נורא [ירא] וואס איר האט ראה, אויפן דרך צו דעם הר האמורי, אזוי ווי ה' אלוקינו האט אונדז צוה; און מיר זיינען בוא ביז קדש-ברנע. 20 און איך האב צו אייך אמר: איר זייט בוא ביז דעם הר האמורי, וואס ה' אלוקינו נתן לנו; 21 ראה, ה' אלוקיך האט נתן הארץ פאר דיר; עלה! און ירש עס, אזוי ווי ה' אלוקי אבותיך האט דיר דבר; זאלסט נישט מורא האבן און נישט חתת. 22 האט איר כל קרב צו מיר, און האט אמר: לאמיר שלח אנשים אונדז פארויס, און זיי זאלן חפר פאר אונדז הארץ, און אונדז ברענגען אן ענטפער וועגן הדרך וואס מיר זאלן אויף אים עלה, און די ערים וואס מיר זאלן אין זיי בוא. 23 און די זאך איז יטב אין מיינע אויגן, און איך האב לקח פון אייך 12 אנשים, צו איין איש פאר א שבט. 24 און זיי האבן זיך פנה און זיינען עלה אין דעם ההרה, און זיינען בוא ביזן נחל אשכול, און האבן עס רגל. 25 און זיי האבן לקח אין זייער יד פון דער פרי הארץ, און ירד צו אונדז; און זיי האבן אונדז שוב אן ענטפער און אמר: טובה הארץ וואס ה' אלוקינו נתן אונדז. 26 אבער איר האט נישט געוואלט עלה, און האט מרה דעם פי ה' אלוקיכם. 27 און איר האט רגן אין אייערע אוהלים, און האט אמר: ווייל ה' האט אונדז אין שנאה, האט ער אונדז יצא פון ארץ מצרים, אונדז צו נתן אין דער יד פון אמורי, כדי אונדז להשמיד (שמד). 28 וווהין מיר עלה? אחינו האבן מסס לבבנו, לאמור: עם איז גרעסער און רום פון אונדז, די ערים גדולות און בוצרות (בצר) ביז שמים; און גם בני ענקים האבן מיר דארטן ראה. 29 און איך האב צו אייך אמר: איר זאלט אייך נישט ערץ און נישט מורא האבן פאר זיי. 30 ה' אלוקיכם וואס הלך אייך פארויס, ער וועט לחם פאר אייך, אזוי ווי כל וואס ער האט עשה מיט אייך אין מצרים פאר אייערע אויגן, 31 און אין דער מדבר, ווו דו האסט ראה, אז ה' אלוקיך האט דיך נשא, אזוי ווי אן איש נשׂא זיין בן, דעם כל דרך וואס איר הלך, ביז איר בוא צו דעם מקום הזה. 32 און אין דער דאזיקער זאך אמן איר נישט ה' אלוקיכם , 33 וואס איז אייך הלך פארויס אויפן דרך, אייך תור א מקום פאר אייך צום יחנו (חנה): אין אש ביי לילה, כדי אייך צו ווייזן הדרך וואס איר זאלט אויף אים הלך, און אין ענן יומם. 34 און ה' האט שמע דעם קול פון אייערע דברים, און ער האט קצף, און האט געשווארן, לאמור: 35 אויב עמיצער פון די דאזיקע אנשים, פון דעם דאזיקן דור הרע, וועט ראה הארץ הטובה, וואס איך האב געשווארן צו נתן אבותיכם! 36 אחוץ כלב בן יפונהן; ער וועט עס ראה, און צו אים וועל איך נתן הארץ וואס ער האט דרך דערויף, און צו זיין בנים; ווייל ער איז מלא אחר נאך ה'. 37 גם אויף מיר האט ה' אנף גלל אייך, לאמור: דו גם וועסט אהין נישט בוא; 38 יהושוע בן נון, וואס עמד פאר דיר, ער וועט אהין בוא; אים חזק, ווייל ער וועט עס מאכן נחל ישראל. 39 און אייערע טף, וואס איר האט אמר, זיי וועלן זיין פאר בז, און בניכם, וואס ידע נאך היום נישט טוב אדער רע, זיי וועלן אהין בוא, און צו זיי וועל איך עס נתן, און זיי וועלן עס ירש. 40 און איר פנה אייך, און נסע צום מדבר, אויפן דרך ים-סוף. 41 האט איר זיך ענה, און האט צו מיר אמר: מיר האבן חטא צו ה'; מיר וועלן עלה, און וועלן לחם, אזוי ווי כל וואס ה' אלוקינו האט אונדז צוה. און איר האט חגר איטלעכער זיינע כלי-מלחמה, און הון צו עלה אין דעם הרה. 42 און ה' האט צו מיר אמר: אמר צו זיי: איר זאלט נישט עלה, און איר זאלט נישט לחם, ווייל איך בין נישט צווישן אייך; כדי איר זאלט נישט זייט נגף ווערן פאר אויביכם. 43 און איך האב צו אייך דבר, נאר איר האט נישט שמע, און איר האט מרה דעם פי ה', און איר האט זייט זוד, און זייט עלה אין דעם הרה. 44 איז יצא אקעגן אייך דער אמורי וואס איז ישב אין יענעם הרה, און זיי האבן אייך רדף אזוי ווי די דבורים אשה, און אייך כתת אין שעיר, ביז חרמה. 45 און איר האט זיך שוב, און איר האט בכה פאר ה', נאר ה' האט נישט שמע צו אייער קול, און נישט אזן צו אייך. 46 און איר זייט ישב אין קדש ימים רבים, לויט די ימים וואס איר זייט ישב.